پیشینه

نقشه شیراز قدیم

از دیدگاه تاریخی

برطبق تاریخ ایران، چاپ دانشگاه کمبریج، «سکونت دایمی در محل شهر شیراز شاید به دوران ساسانی و حتی قبل آن برسد. اما اولین اشاره‌های معتبر در مورد این شهر به اوایل دوران اسلامی بر می‌گردد.» ^[۱۷] به نوشته دانشنامه اسلامی نیز شیراز شهری است بنا شده در دوران اسلامی در محلی که از زمان ساسانی یا احتمالا قبل آن سکونتگاه دایمی انسان بوده‌است.^[۱۸]

بگفته شاپور شهبازی در دانشنامه ایرانیکا «این ادعا که شیراز اردوگاه مسلمانان بوده تا اینکه برادرزاده یا برادر حجاج ابن یوسف آن را در سال ۶۹۳ پس از میلاد به شهر تبدیل کرد، اثبات نشده‌است.» ^[۱۹]

جان لیمبرت، چنین جمع بندی می‌کند که هر چند تاریخ نگاران اسلامی بر این عقیده هستند که شیراز در قرن اول هجری به توسط عبدالملک مروان بنیان نهاده‌شده‌است، اما باید دانست که شهری با نامی نزدیک به نام شیراز پیش از اسلام در محل یا نزدیک شهر وجود داشته‌است که نام خود را به شهر فعلی شیراز داده‌است. خصوصا با توجه به اشاره‌ای که حمدالله مستوفی داشته‌است. ^[۱۵] مستوفی در نزهت‌القلوب (۷۴۰ ق) معتبرترین روایت را این می‌داند که شهر شیراز را محمد برادر حجاج ابن یوسف به زمان اسلام تجدید امارتش کرد. حمدالله مستوفی روایت دیگری هم آورده‌است که تجدید بنا بر دست عم‌زادهٔ حجاج محمد بن قاسم بن ابی عقیل صورت پذیرفته‌است.^[۲۰] آثاری عیلامی (شامل یک سه پایه برنزی) مربوط به هزاره دوم پیش از میلاد در جنوب شرقی شیراز یافت‌شده‌است. همچنین در تعدادی لوح‌های عیلامی مکشوفه در پارسه (تخت جمشید) به کارگاه‌های مهمی در تی/شی-را-ایز-ایز-ایش (تیرازیس یا شیرازیس) اشاره می‌کند که بی‌شک همان شیراز امروزی است.^[۱۹]

لیمبرت، شهبازی و آرتور آربری هر سه فهرستی از نشانه‌های متعددی از سکونت دایم در دشت شیراز و اطراف محل کنونی شیراز در دوران پیش از اسلام را ذکر کرده‌اند. مانند نگاره‌های سنگی مربوط به اوایل ساسانی، اشارات موجود به دو آتشکده (بنامهای هرمزد و کارنیان) وقلعه‌ای باستانی بنام شاه موبد و آثار کشف شده در قلعه ساسانی در محل فعلی قصر ابونصر.^{[۱۵] [۲۱] [۱۹]}

شهبازی می‌گوید که شواهد بالا چنین می‌نمایاند که شیراز تا پایان دوره ساسانی شهری با جمعیتی عمده و احتملا مرکزی اداری بوده‌است. ^[۱۹] آرتور آربری چنین نتیجه می‌گیرد که بزرگی شیراز به هر اندازه بوده، این شهر در زمان داریوش زیر سایه پارسه و پس از حمله اسکندر مقدونی زیر سایه شهر همسایه استخر بوده‌است.^[۲۱]

همچنین نام شیراز همراه بخش اردشیر خوره دوره ساسانی به مرکزیت فیروزآباد ذکر شده‌است و شیراز جزئی از آن بوده‌است. ^{[۱۵] [۲۱]} اردشیر خوره یکی از پنج بخشی بوده‌است که استان فارس ساسانیان را تشکیل می‌داده‌است. ^[۲۱] این اطلاعات در مهرهای ساسانی مربوط به اواخر ساسانی و اوایل دوران اسلامی کشف شده در محل قصر ابونصر در شرق محل کنونی شهر شیراز بدست آمده‌است و لیمبرت چنین پیشنهاد می‌نماید که استحکامات موجود در محل قصر ابونصر همان قلعه تیرازیس یا شیرازیس یاد شده در لوح‌های عیلامی پارسه است و بعدها پس از آنکه شهر فعلی شیراز در نزدیک این قلعه بنیان نهاده شده، این شهر نام خود را از این قلعه در حوالی شهر به یادگار گرفته‌است.^[۱۵]

باستان شناسان موزهٔ متروپولیتن نیویورک نیز با توجه به نتایج حفاری‌های خود در محل قصر ابونصر، این استحکامات و احتمالا روستاهای اطراف را به عنوان محل شیراز قبل از اسلام پیشنهاد می‌کنند. آنها گفته‌های بلخی در قرن ۱۲ نقل می‌کنند که می‌گوید: در محلی که شیراز کنونی وجود دارد منطقه‌ای بوده‌است با چند قلعه در میان دشتی باز. آنان در مورد داستان بنیان نهاده شدن شهر جدید شیراز و انتقال آن به محل جدید چنین نظر می‌دهند که انتقال یک شهر در بسیاری جاهای دیگر مانند نیشابور و قاهره نیز اتفاق افتاده‌است. در این حالت پس از تحولات یا تغییراتی سیاسی، شهر به محلی در نزدیکی شهر قدیم منتقل شده و شهر قدیمی رها گشته تا به شهری حاشیه‌ای یا تلی از خرابه تغییر پیدا کند.^[۲۲]

برگ نویسی نام شیراز

در اسطوره‌ها و روایات سنتی

طبق روایتی سنتی بنای شیراز توسط تهمورث، از پادشاهان پیشدادی صورت گرفته و با گذشت زمان این شهر رو به ویرانی گذاشت.^{[۲۳] [۲۱]} همچنین طبق روایت سنتی دیگری در محل شهر شیراز شهری بنام فارس بوده‌است که برگرفته از نام فارس پسر ماسور، پسر شِم، پسر نوح می‌باشد. ^[۲۱]

فتح فارس توسط مسلمانان

استان فارس ساسانیان شامل استان فارس، یزد، حاشیه خلیج فارس و جزایر آن و بخشی از خوزستان کنونی بود، و طی حملات اعراب بین سالهای ۶۴۰- ۶۵۳ میلادی که از بصره سازماندهی می‌شد به تسخیر درآمد. در آن زمان در محل شیراز کنونی شهری نبود. ^[۱۵] اما قلعه‌هایی در حوالی شیراز کنونی وجود داشت که در سال ۶۴۱ میلادی به تسخیر اعراب درآمد.^[۲۴] در طی این دوران اعراب حملات متعددی از محل این قلعه به استخر تدارک دیدند. استخر، پایتخت فارس تا سال ۶۵۳ میلادی مقاومت کرد. «شهر اصلی فارس، استخر، پیوندهایی نزدیک با سلسله ساسانی و دین زردشتی داشتند. حکمرانان عرب می‌خواستند که مرکزی رقیب و اسلامی در قلمرو تازه فتح شده خود درست کنند.» هنگامی که اعراب شهر شیراز را بنیان نهادند، شهر را بگونه‌ای بنیان گذاشتند که بزرگتر از اصفهان باشد. ^[۱۵]

شهبازی می‌نویسد که به‌سبب قرار داشتن شیراز در محل تلاقی راه‌های منتهی به یزد، کرمان، خوزستان، اصفهان و خلیج فارس، شیراز به پایگاه (سپاه مسلمانان) در فارس و مقر دولت و کارگزاران ارشد نظامی و اداری تبدیل شد و برای دو قرن محل استقرار فرمانداران عرب فارس بود.^[۱۹] هرچند تا دو قرن شیراز زیر سایه شهر رقیب، استخر بود. اما بتدریج با اسلام آوردن ایرانیان و انحطاط شهر استخر، اهمیت شهر استخر به شیراز منتقل شد. از این دوران اطلاعات کمی در دسترس است ولی مشخص است که تا قرن نهم میلادی شیراز دارای مسجد جامع نبوده‌است. یعنی تا زمانی که صفاریان شیراز را پایتخت حکومت خود قرار دادند. ^[۱۵]

آل بویه تا صفویان

در قرن چهارم و پنجم هجری قمری سلسلهٔ آل بویه فارس، شیراز را به پایتختی برگزیدند و مساجد، قصرها، کتابخانه و کانال آبرسانی از رودخانه کر در آن بنا نمودند. در این دوران شیراز به بزرگترین شهر استان فارس (شامل یزد و سواحل شمالی خلیج فارس) تبدیل شده بود. آل بویه پیرو شیعه ۱۲ امامی بودند و شیعه را تبلیغ نموده و مراسمی مانند محرم و عید غدیر را پاس می‌داشتند. با اینحال آل بویه سیاست مدارا و پذیرا بودن با سایر مذاهب مانند اهل سنت را در پیش داشتند. در زمان آنها غیر مسلمانان مانند زردشتی‌ها مجبور نبودند که علامت مشخص کننده به تن داشته باشند و یا در محله‌های خاصی زندگی کنند. در زمان آل بویه بازار شهر در هنگام جشن مهرگان و نوروز نورانی می‌شد و هنگامی که در سال ۳۶۹ هجری مصادف با ۹۸۰ میلادی مسلمانان شیراز بر علیه زردشتیان به اغتشاش پرداختند، عضدالدوله لشکری برای تنبیه اغتشاش‌کنندگان به شیراز فرستاد.^[۱۵]

سکه‌ای مربوط به شیراز در دوران مغول.

اتابکان فارس (سَلغُریان) از نیمه قرن ۶ هجری (۱۲ میلادی) بر شیراز مستولی شدند. در دورهٔ آنها شیراز شکوفا شد و بناهای متعددی نظیر مدرسه، بیمارستان، بازار اتابک ساخته شد. به تدبیر اتابکان در حمله چنگیز خان مغول، شیراز از تخریب و قتل عام در امان ماند چرا که حکمرانان سلغری، ابوبکر بن سعد به پرداخت مالیات به مغولان رضایت دادند. آخرین حکمران اتابک اَبِش بنت سعد بود که به همسری پسر هلاکوخان مغول درآمد. مهریه او بخشش خراج شیراز بود و بدین ترتیب اتابکان فارس در سال ۶۸۵ هجری (۱۲۸۷-۱۲۸۶ میلادی) منقرض شد.^[۱۸] شیراز همچنین از قتل عام تیمور نیز در امان ماند زیرا شاه شجاع، فرماندار فارس تسلیم شد.^[۲۵] در قرن سیزدهم میلادی، شیراز مرکزی پیشرو در علم و هنر بود. بخاطر تشویق حاکمان و وجود دانشمندان و هنرمند، این شهر توسط جغرافی‌دانان قدیمی دارالعلم نامیده می‌شد.^[۲۵]

دوران صفویه تا دوران معاصر

شیراز بسال ۹۰۹ هجری (۱۵۰۳ میلادی) به دست صفویه افتاد. شاه اسماعیل در راه توسعه تشیع رهبران مذهبی اهل سنت شهر را از دم تیغ گذرانید. در این دوران بناهای متعددی در شیراز مانند مدرسه خان، قصری در محل «میدان» و حصاری بدور شهر ساخت. شهر شیراز در دوران صفویه دو گروه رقیب را در خود جای داده‌بود. حیدری‌ها که پیرو شیخ حیدر صفوی بودند و در شرق شرق سکنا داشتند و نعمتی‌ها که در غرب شیراز ساکن بودند و پیرو شاه نعمت الله ولی بودند.^[۱۸] پس از حمله افغانها به ایران و سقوط صفویه در سال ۱۷۲۲ میلادی، سپاه افغان در سال ۱۷۲۳ روانه شیراز شد. شیراز بعد از نه ماه محاصره و تحمل قحطی تسلیم شد. گفته می‌شود طی این محاصره حدود ۱۰۰ هزار نفر از مردم شیراز هلاک شدند. نادرشاه توانست در سال ۱۷۲۹ شیراز را از دست افغان‌ها در آورد و خرابی‌های به بار آمده را ترمیم نماید. اما با شورش حکمرانان محلی در دوره افشاریان بر علیه نادر شاه، نادر شاه سپاهی را روانه شیراز کرد و شهر پس از چهار ماه محاصره سقوط کرد. پس از این حمله بسیاری از مردم شیراز از دم تیغ گذشتند و دو کله مناره در اطراف شهر برپا شد و باغ‌های اطراف شیراز نابود شد. ^[۱۸]

لطفعلی خان زند.

مجسمه کریم‌خان زند.

کریم خان زند شیراز را در سال ۱۱۸۰ هجری قمری (۷-۱۷۶۶ میلادی) به‌عنوان پایتخت سلطنت خود برگزید. در این دوران شیراز رونقی دوباره یافت و بر جمعیت آن افزوده‌شد. شیشه ساخت شیراز به تمام ایران صادر می‌شد و شراب شیراز که عمدتا توسط ارمنیان و یهودیان ساخته می‌شد از طریق خلیج فارس به بازار هند صادر می‌شد. در دوره کریم خان استادکاران و کارگران از سراسر ایران به شیراز آورده شدند. ^[۱۸] گفته شده‌است که تنها ۱۲،۰۰۰ نفر در ساختن خندق جدید دور شهر شرکت داشتند. بدستور کریم خان بناهای متعددی مانند ارگ جدید شهر، بازار وکیل، دیوان‌خانه، توپخانه، یک مسجد باشکوه و چند هزار مسکن برای لرها و لکهایی که در سپاه کریم خان بودند بنا شد. در آن زمان شیراز یازده بخش داشت که پنج تای آنها بخش‌های حیدری، پنج تای آنها نعمتی و یک بخش متعلق به یهودیان بود. پس از کریم خان، جانشینان وی موفق به حفظ سلسله زندیه نشدند و پس از روی کار آمدن قاجارها، آقا محمد خان قاجار پایتخت را به تهران منتقل نمود. ^[۱۸] در دوره قاجاریه، سید علی محمد باب در سال ۱۲۶۱ هجری قمری (۱۸۴۵ میلادی) در شهر شیراز شروع تبلیغ آیین خود نمود. او دستگیر و از شهر اخراج شد. ^[۱۸]

در اثر شیوع آنفولانزا در سال ۱۹۱۸ حدود ۱۰،۰۰۰ تن از مردم شیراز جان خود را از دست دادند. شیراز از دوران صنعتی شدن زمان رضا شاه که در شهرهای مختلف ایران رخ داد، چندان بهره‌ای نبرد. ولی پس از جنگ جهانی دوم شیراز پیشرفت زیادی داشت. ^[۱۸] در سال ۱۳۵۳ شیراز از نظر بزرگی بعد از شهرهای صنعتی تبریز و اصفهان و شهر مذهبی مشهد قرار داشت. در سال‌های منتهی به انقلاب شیراز شاهد رشد خوبی بود. هر چند دیگر شیراز دیگر در سر شاهراه ترانزیت کالا از بنادر خلیج فارس به داخل ایران را نداشت، چون نقش سنتی بندر بوشهر با ساخته شدن راه‌آهن سراسری به بنادر دیگری انتقال یافته بود. با اینحال مراکز آموزش عالی، پایگاه‌های نظامی و صنعت گردشگری رشد خوبی در این شهر داشت.^{[۱۵] [۱۷]}

پس از انقلاب، احیا و مرمت آثار تاریخی مورد توجه قرار گرفته‌است که از مهم‌ترین کارهای انجام گرفته می‌توان به احیای ارگ کریم خان، مرمت و بازسازی آرامگاه خواجوی کرمانی و دروازه قرآن، حمام وکیل و حافظیه اشاره نمود.^[۲۶]

یه علت گازرسانی از پالایشگاه گازی بیدبلند به مجتمع پتروشیمی شیراز، شهر شیراز یکی از اولین شهرهای گازرسانی شده در ایران بوده‌است، شرکت گازرسانی منطقه ۵ از سال ۱۳۴۲ در این شهر فعالیت داشته‌است که در اسفند ماه ۱۳۷۷ به شرکت گاز استان فارس تغییر نام یافت.^[۲۷]

[نمایش] ن • ب • و شیراز قدیم   دارالعلم شیراز   محله‌های قدیمی شیراز محله قصردشت • میدان شاه • بازار • دروازه اصفهان • دروازه قصاب‌خانه • دروازه سعدی • دروازه شاه‌داعی‌الله • دروازه خاتون • شاهزاده قاسم • کل شیخ ابوذرعه • گود عربان • سعدیه • حافظیه • لب آب • بازار مرغ • سر باغ • دروازه کازرون • بالا کفت (بالا کفد) • بیات‌ها • اسحاق بیگ • سر دزک • سنگ سیاه • محله کلیمی‌ها  • محله درب شیخ • درب شاهزاده • شیادان • موردستان • باغ نو • درب مسجد • دشتک • محله ارمنی‌ها • طاق منصوریه • آستانه (شیراز) • آسیاب سه تایی   دروازه های قدیمی شیراز دروازه قرآن • دروازه اصفهان • دروازه سعدی • دروازه قصابخانه • دروازه کازرون • دروازه شاه داعی الله • دروازه دولت • کل مشیرالدوله • کل شاهزاده قاسم • دروازه خاتون   بازارهای قدیمی شیراز بازار نو • بازار وکیل • اردو بازار • بازار مسگرها • قیصریه • بازار حاجی • بازارچه فیل • بازار آقا • بازار حاج زینل • سرای مشیر • بازار مشیر   باغهای قدیمی شیراز باغ ارم • باغ گلشن (عفیف‌آباد) • باغ دلگشا • نارنجستان قوام • باغ جهان‌نما • باغ جنت • هفت‌تنان • باغ مینو • باغ تخت • باغ درکی • باغ ملی • باغ نو • باغ بعثت • باغ رحمت‌آباد • باغ شاپوری • باغ ابوالفتح‌خانی • باغ سالاری • باغ نظام‌الدوله (باغ صاحب‌اختیار) • باغ صفا (باغ میرزا آقاخان) • باغ شیخ • سعدیه • حافظیه • باغ فتح‌آباد • باغ کفشگیر • باغ گلخانه • باغ پادشاه‌کچل • باغ شاه • باغ اقبال‌آباد • باغ نصریه • باغ منشی‌باشی • باغ اتابک (باغ فیروزی) • باغ خلدبرین • باغ صاحب‌دیوان (باغ بهجت‌آباد) • باغ حبیب‌آباد • باغ پودنک • باغ‌های قصردشت • باغ صمدآقا • باغ ناری • باغ زکی‌خان • باغ منصورآباد • باغ رشک بهشت • باغ بهشت (صبوح‌آباد شرقی) • باغ صبوح‌آباد شمالی • باغ بالیوز • باغ زعفرانی • باغ کشمیری • باغ عضدالدوله • باغ عطاالدوله • باغ خندق • باغ فردوس • باغ بیگلربیگی (باغ کلانتری) • باغ قلعه شاهزاده‌بیگم • باغ طغی • باغ قتلغ • باغ کیفی • باغ مجد رومی • باغ نشاط (باغ میرزا نعیم) • باغ نو مشیری • باغ میرزا محمدرضا • باغ خلیلی • باغ مینوی سالار • باغ وحش پیر بناب • باغ ایلخانی • باغ نوایی (شیخی) • باغ سلطان‌آباد • باغ سنقری • باغ نظر (باغ حکومتی) • باغ نوابی   مساجد قدیمی شیراز مسجد آدینه خان • مسجد آقا باباخان • مسجد بغدادی ها • مسجد حاج نظام • مسجد سیاوشان • مسجد علمدار • مسجد مولا • مسجد نو شیراز • مسجد جامع عتیق • مسجد وکیل • مسجد نصیرالملک • مسجد مشیر •   مدارس قدیمی شیراز مدرسه خان • مدرسه آقا باباخان (مدرسه وکیل) • مدرسه ایلخانی • مدرسه تربیت نسوان • مدرسه حکیم • مدرسه منصوریه • مدرسه مقیمیه • مدرسه نظامیه (سید علاءالدین) •   چهل امامزادگان شیراز شاهچراغ • احمد بن موسی • سید میر محمد • سید علاءالدین حسین • شاه میر علی بن حمزه • امامزاده ابراهیم • امامزاده زنجیری • بقعه سید تاج الدین غریب • بی بی فاطمه بنت الحسن • شاه قیس • امامزاده جمال الدین • امامزاده بی بی دختران • شاهزاده قاسم • امامزاده ابوطالب • بقعه شاه داعی الله • سید محمد • نور محمد • سید عبدالله • بی بی نقره پوش • سید صادق • سید جعفر • شاهزاده محمد • سید میر آخر • شاه علی • سید جعفر • خاتون قیامت • بی بی زینب • ام احمد(مادر شاهچراغ) •   عمارات قدیمی شیراز باغ عفیف آباد • باغ ارم • باغ دلگشا • نارنجستان قوام • ارگ کریم خان • عمارت دیوانخانه • عمارت کلاه فرنگی شیراز • قصر ابونصر • آتشکده صمیکان • خانه زینت الملوک • خانه صالحی • عمارت باغ ایلخانی • عمارت باغ نشاط • سرای مشیر • قلعه کریمخانی • حافظیه • سعدیه • شاهچراغ • علی بن حمزه • آستانه سید علاالدین حسین • سیبویه • دارالسلام شیراز • بی‌بی دختران • آرامگاه خواجوی کرمانی • آرامگاه شاه شجاع • آب رکنی   حمامهای قدیمی شیراز حمام وکیل • حمام باغ نشاط • حمام نظر علی خان • حمام خانی •   زورخانه های قدیمی شیراز زورخانه وکیل • زورخانه آستانه شیراز •   کاروانسراهای شیراز کاروانسرای باجگاه • کاروانسرای بید زرد • کاروانسرای خانه زینان • کاروانسرای دیو دان • کاروانسرای شاه‌عباسی (مهارلو) • کاروانسرای آبگرم کوار • تل کاروانسرای ده شیخ •   تاریخ شیراز عیلامی • هخامنشی • سلوکی • ساسانی • خلفای راشدین • اموی • عباسی • آل بویه • اتابکان فارس • ملوک شبانکاره • آل اینجو • آل مظفر • تیموری • صفویه • افشاریه • زندیه • پهلوی • جمهوری اسلامی ایران •

روز شیراز

پرواز بالن‌های هوای داغ در روز شیراز (۱۳۸۹ هجری خورشیدی)

با تصویب شورای شهر شیراز و تایید مجلس شورای اسلامی روز میانی بهار، ۱۵ اردیبهشت به نام روز شیراز نامگذاری شده‌است.به همین مناسبت، همه ساله برنامه‌های ویژه‌ای از طرف شهرداری شیراز در این روز برگزار می‌گردد.^[۲۸] به عنوان مثال در سال ۱۳۸۹ هجری خورشیدی برای اولین بار در ایران ۱۲ بالون هوای داغ به طور هم‌زمان بر فراز آسمان شیراز به پرواز درآمدند. به مناسبت هفته شیراز بالن‌هایی از کشورهای مختلف اروپایی توسط بالن سواران حرفه‌ای با حضور شهروندان شیرازی در آسمان شیراز پرواز کردند. بالن‌ها از ۲ منطقه استادیوم ورزشی حافظیه و دانشگاه علوم پزشکی شیراز برخاسته و پس از پروازی تقریبا ۲ ساعته بر فراز شهر شیراز، در نقاط مختلف فرود آمدند.^[۲۹][۳۰]

وضعیت طبیعی

بلوار چمران در شیراز

نمایی از کوه دراک در شمال غرب شهر
و صعود کوهنوردان به این کوه

جغرافیا

شهر شیراز، مرکز استان فارس به طول ۴۰ کیلومتر و عرضی متفاوت بین ۱۵ تا ۳۰ کیلومتر با مساحت ۱۲۶۸ کیلومتر مربع به شکل مستطیل و از لحاظ جغرافیایی در جنوب غربی ایران و در بخش مرکزی فارس قرار دارد.اطراف شیراز را رشته کوههای نسبتاً مرتفعی به شکل حصاری استوار، احاطه کرده‌اند که از لحاظ سوق الجیشی و حفظ شهر اهمیت ویژه‌ای دارند.^[۳۱][۳۲] این شهر از سمت غرب به کوه دراک، از سمت شمال به کوه‌های بمو، سبزپوشان، چهل‌مقام و باباکوهی (از رشته‌کوه‌های زاگرس) محدود شده‌است.^[۷] مختصات جغرافیایی شیراز عبارتست از ۲۹ درجه و ۳۶ دقیقه شمالی و ۵۲ درجه و ۳۲ دقیقه^[۱۸] و ارتفاع آن از سطح دریا بین ۱۴۸۰ تا ۱۶۷۰ متر در نقاط مختلف شهر متغیر است.^[۶][۵] رودخانهٔ خشک شیراز رودخانهٔ فصلی است که پس از عبور از شهر شیراز به سمت جنوب شرقی حوضهٔ خود متمایل شده و به دریاچه مهارلو می‌ریزد. ^[۱۸]

آب و هوا

نقشهٔ آب و هوایی ایران؛ شهر شیراز در جنوب غرب کشور قرار گرفته و آب و هوای آن مدیترانه‌ای است.

میانگین دما در تیرماه (گرم‌ترین ماه سال) ۳۰ درجهٔ سانتی‌گراد، در دی‌ماه (سردترین ماه سال)، ۵ درجهٔ سانتی‌گراد، در فروردین‌ماه ۱۷ درجهٔ سانتی‌گراد و در مهرماه ۲۰ درجهٔ سانتی‌گراد می‌باشد و میانگین سالانهٔ دما ۱۸ درجهٔ سانتی‌گراد است.^[۸] میزان بارندگی سالیانهٔ شهر شیراز ۳۳۷٫۸ میلی‌متر می‌باشد.^[۸]

[نهفتن]آب و هوای شیراز
	ژانویه	فوریه	مارس	آوریل	مـــــه	ژوئـن	ژوئیـه	آگوست	سپتامبر	اکتبـر	نوامبر	دسامبر	سـال
گرم‌ترین C°	۲۰	۲۲	۲۷	۳۳	۳۷	۴۱	۴۲	۴۰	۳۸	۳۲	۳۰	۲۳	۴۲
میانگین گرم‌ترین‌ها C°	۹	۱۲	۱۶	۲۲	۲۸	۳۴	۳۶	۳۵	۳۲	۲۶	۱۸	۱۲	۲۴
میانگین سرد‌ترین‌ها C°	۱	۳	۷	۱۱	۱۶	۲۱	۲۴	۲۲	۱۸	۱۳	۷	۳	۱۲
سردترین C°	-۱۲	-۷	-۲	-۲	۷	۱۱	۱۶	۱۲	۷	۲	-۵	-۵	۰
بارش mm	۸۱٫۲	۴۳٫۱	۴۸٫۲	۳۰٫۴	۷٫۶	۰	۲٫۵	۰	۰	۵	۴۰٫۶	۶۶	۳۳۷٫۸
منبع: سایت ودربیس[۸] ۴ ژوئن ۲۰۰۹

سراسرنمای شمال شیراز.

مردم

زبان

مردم شیراز زبان فارسی را با لهجه شیرازی تکلم می‌کنند. لهجه شیرازی دارای ۲۳ همخوان /P/ , /b/ , /f/ , /v/ , /t/ , /d/ , /k/ , /g/ , /q/ , /c/ , /j/ , /s/ , /z/ , /s/ , /z/ , /m/ , /n/ , /l/ , /r/ , /h/ , /x/ , /?/ , /y/ و ۹ واکه ساده /a/ , /a:/ , /e/ , /e:/ , /o/ , /o:/ , /a/ , /i/ , /u/ و ۵ واکه مرکب /y/ , /ay/ , /ou/ , /ey/ , /ow/ می‌باشد و ساخت هجایی آن cvc(c) است. تحقیقات در مورد وضع حاضر لهجه شیرازی نشان می‌دهد که در میان شیرازیان میزان آشنایی با این لهجه در سنین بالاتر بیشتر می‌باشد. در میان بانوان میزان آشنایی زنان خانه دار و در میان مردان، کسانی که کار آزاد دارند آشنایی بیشتری با

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: