تبادل لینک هوشمند این بنا به همت انجمن آثارملی در سال 1342 خورشیدی توسط مهندس هوشنگ سبحون طراحی و ساخته شده است چشم*انداز خارجی بنا تندیس نادرشاه سوار بر اسب به راه تنی چند از سربازانش بر فراز یک حجم سنگی مرتفع توسط مجسمه ساز شهیر ایرنی زنده یاد استاد ابوالحسن صدیقی ساخته شده است. تالار شماره 1 : این تالار به انواع سلاسح*های دوره افشاریه، تابسلوهای نقاشی از نادر و صحنه های جنگ،*وسایل سوارکاری مانند زین سو برگ اسب از دوره افشاریه تا قاجاریه، چند نسخه خطی ساز جمله تاریخ هانگشای نادری و دو شمشیر متعلق به نادر اختصاص دارد که روی یکی کلمه السلطان نادر حک شده و روی دیگر این بیت شعر طلاکوب شده است:
شاه شاهان نادر صاحب قران هست سلطان بسر ساطین جهان
این شمشیر در دشت مغان به سال 1148 هجری در روز تاجگذاری نادر از طرفس ملت ایران به وی هدیه شده است تالار شماره 2 : این تالار در سال 1373 به مجموعه اضافه شد و در آن انواع سکه ظروف و دیگر اشیای اهدایی از دوره صفویه تا معاصر به نمایش درآمده است.
موزه نادری - مشهد
موزه نادری در قسمت اصلی بنای یادبود آرامگاه نادرشاه افشار در دو تالار به منظور معرفی آثار تاریخی این دوره شکل گرفته است
این بنا به همت انجمن آثارملی در سال 1342 خورشیدی توسط مهندس هوشنگ سبحون طراحی و ساخته شده است چشم*انداز خارجی بنا تندیس نادرشاه سوار بر اسب به راه تنی چند از سربازانش بر فراز یک حجم سنگی مرتفع توسط مجسمه ساز شهیر ایرنی زنده یاد استاد ابوالحسن صدیقی ساخته شده است. تالار شماره 1 : این تالار به انواع سلاسح*های دوره افشاریه، تابسلوهای نقاشی از نادر و صحنه های جنگ،*وسایل سوارکاری مانند زین سو برگ اسب از دوره افشاریه تا قاجاریه، چند نسخه خطی ساز جمله تاریخ هانگشای نادری و دو شمشیر متعلق به نادر اختصاص دارد که روی یکی کلمه السلطان نادر حک شده و روی دیگر این بیت شعر طلاکوب شده است:
شاه شاهان نادر صاحب قران هست سلطان بسر ساطین جهان
این شمشیر در دشت مغان به سال 1148 هجری در روز تاجگذاری نادر از طرفس ملت ایران به وی هدیه شده است تالار شماره 2 : این تالار در سال 1373 به مجموعه اضافه شد و در آن انواع سکه ظروف و دیگر اشیای اهدایی از دوره صفویه تا معاصر به نمایش درآمده است.
موزه آب - مشهد
این موزه توسط اداره آب منطقه*ای خراسان مشهد در 12 بهمن 1378 افتتاح شده است
است بررسی، شناخت و معرفی سازه*های آبی قدیمی استان نظیر سدها، قنوات، قنات*های قدیمی شهرستان گناباد با قدمت 2500 ساله، آب انبارها، یخدان*ها، پل بندهها، شیوه*های آبیاری سنتی، معرفی سیر پیشرفت صنعت آب از گذشته تاب ه حال طرح مردم شناسی آب و جمع*آوری اطلاعات و مستندات و فرهنگ سنتی آب و آبیاری خراسان از اهداف تشکیل این موزه است. در این موزه ابزار و ادات قدیمی و معاصر مرتبط با آب نظیر فنجان آندازه*گیری آب، خمره*های آب شرب لوله*های انتقال آب، ماکت سدها، تصاویر مختلفی از آب انبارها و .. به نمایش درآمده سات این گنجینه دارای کتابخانه نیز می*باشد.
موزه توس - مشهد
موزه توس در مجموعه فرهنگی باغ آرامگاه فردوسی قرار داردساختمان این موزه در سال 1347 برای چایخانه سنتی توسط مهندس سیحون طراحی و ساخته شده است
پس از افتتاح آرامگاه و بزرگداشت هزاره فردوسی نیاز به مکانی بودب تابتواند آثار و اشیای اهدایی به آرامگاه و دیگر آثار تاریخی مکشوفه *ای از شهر توس را نمایش بگذارد به همین منظور در سال 1361 خورشیدی این بنا تبدیل به موزه توس گردید.
اشیای موزه به چهار بخش تقسیم می شود:
بخش اول : آثاری که رد اثر کاوش*های باستان شناسی از دشت توس به دست آمده*اند که شامل انواع قطعات سفال دوره اسلامی و پیش از اسلام و سکه*های طلا و نقره دوره اسلامی و ... هستند.
بخش دوم : شامل آثاری است که تجلی گر روح حماسی و پهلوانی شاهنانه هستند. انواع وسایل سوارکاری شامل سپر، گرز، تیرو کمان، وسایل موسیقی و رزمی که از آنها در شاهنامه بسیار نام برده شده است از این جمله*اند
بخش سوم : اشیایی که در عصر و زمان فردوسی (قرن 4و 5 هجری) خلق شده*اند. این بخش شامل انواع ظروف سفالی لعاب*دارو بدون لعاب و ظروف مفرغی است.بخش چهارم : در برگیرنده اشیایی اهدایی است انواعتابلوهای نقاشی از چهره فردوسی، آثار نقاشی استاد علی رخساز از داستان*های شاهنامه، انواع فرش و قالیچه وانواع هنرهای ظریفه این بخش را تشکیل می*دهند. این موزه به دلیل پاره*ای از تعمیرات نیاز به طراحی و غنی شدن اشیای موجود، فعلا به صورت نمایشگاه اداره می*شود.
موزه نادری در قسمت اصلی بنای یادبود آرامگاه نادرشاه افشار در دو تالار به منظور معرفی آثار تاریخی این دوره شکل گرفته است
این بنا به همت انجمن آثارملی در سال 1342 خورشیدی توسط مهندس هوشنگ سبحون طراحی و ساخته شده است چشم*انداز خارجی بنا تندیس نادرشاه سوار بر اسب به راه تنی چند از سربازانش بر فراز یک حجم سنگی مرتفع توسط مجسمه ساز شهیر ایرنی زنده یاد استاد ابوالحسن صدیقی ساخته شده است. تالار شماره 1 : این تالار به انواع سلاسح*های دوره افشاریه، تابسلوهای نقاشی از نادر و صحنه های جنگ،*وسایل سوارکاری مانند زین سو برگ اسب از دوره افشاریه تا قاجاریه، چند نسخه خطی ساز جمله تاریخ هانگشای نادری و دو شمشیر متعلق به نادر اختصاص دارد که روی یکی کلمه السلطان نادر حک شده و روی دیگر این بیت شعر طلاکوب شده است:
شاه شاهان نادر صاحب قران هست سلطان بسر ساطین جهان
این شمشیر در دشت مغان به سال 1148 هجری در روز تاجگذاری نادر از طرفس ملت ایران به وی هدیه شده است تالار شماره 2 : این تالار در سال 1373 به مجموعه اضافه شد و در آن انواع سکه ظروف و دیگر اشیای اهدایی از دوره صفویه تا معاصر به نمایش درآمده است.
موزه آب - مشهد
این موزه توسط اداره آب منطقه*ای خراسان مشهد در 12 بهمن 1378 افتتاح شده است
است بررسی، شناخت و معرفی سازه*های آبی قدیمی استان نظیر سدها، قنوات، قنات*های قدیمی شهرستان گناباد با قدمت 2500 ساله، آب انبارها، یخدان*ها، پل بندهها، شیوه*های آبیاری سنتی، معرفی سیر پیشرفت صنعت آب از گذشته تاب ه حال طرح مردم شناسی آب و جمع*آوری اطلاعات و مستندات و فرهنگ سنتی آب و آبیاری خراسان از اهداف تشکیل این موزه است. در این موزه ابزار و ادات قدیمی و معاصر مرتبط با آب نظیر فنجان آندازه*گیری آب، خمره*های آب شرب لوله*های انتقال آب، ماکت سدها، تصاویر مختلفی از آب انبارها و .. به نمایش درآمده سات این گنجینه دارای کتابخانه نیز می*باشد.
موزه توس - مشهد
موزه توس در مجموعه فرهنگی باغ آرامگاه فردوسی قرار داردساختمان این موزه در سال 1347 برای چایخانه سنتی توسط مهندس سیحون طراحی و ساخته شده است
پس از افتتاح آرامگاه و بزرگداشت هزاره فردوسی نیاز به مکانی بودب تابتواند آثار و اشیای اهدایی به آرامگاه و دیگر آثار تاریخی مکشوفه *ای از شهر توس را نمایش بگذارد به همین منظور در سال 1361 خورشیدی این بنا تبدیل به موزه توس گردید.
اشیای موزه به چهار بخش تقسیم می شود:
بخش اول : آثاری که رد اثر کاوش*های باستان شناسی از دشت توس به دست آمده*اند که شامل انواع قطعات سفال دوره اسلامی و پیش از اسلام و سکه*های طلا و نقره دوره اسلامی و ... هستند.
بخش دوم : شامل آثاری است که تجلی گر روح حماسی و پهلوانی شاهنانه هستند. انواع وسایل سوارکاری شامل سپر، گرز، تیرو کمان، وسایل موسیقی و رزمی که از آنها در شاهنامه بسیار نام برده شده است از این جمله*اند
بخش سوم : اشیایی که در عصر و زمان فردوسی (قرن 4و 5 هجری) خلق شده*اند. این بخش شامل انواع ظروف سفالی لعاب*دارو بدون لعاب و ظروف مفرغی است.بخش چهارم : در برگیرنده اشیایی اهدایی است انواعتابلوهای نقاشی از چهره فردوسی، آثار نقاشی استاد علی رخساز از داستان*های شاهنامه، انواع فرش و قالیچه وانواع هنرهای ظریفه این بخش را تشکیل می*دهند. این موزه به دلیل پاره*ای از تعمیرات نیاز به طراحی و غنی شدن اشیای موجود، فعلا به صورت نمایشگاه اداره می*شود.
موزه علوم و تاریخ طبیعی - مشهد
این موزه در سال 1375 به همت مرکز تربیت معلم شهید بهشتی تشکیل و در سال 1377 زیر نظر اداره کل آموزش و پرورش خراسان رسما افتتاح شد
فضای داخلی موزه در دو طبقه با 4 سالن و 24 غرفه ارائه کننده اشیای موزه در 6 بخش است. فیزیک : در این بخش سعی شده است با بازسازی پدیده*های طبیعی و آزمایش*های علمی گامی در جهت شناخت این علم برداشته شود. فیزیک در 2 سالن به نمایش درآمده است. سالن اول اختصاص به نور دارد. غرفه*های خطای دید افلاک نما و دیگر وسایل آموزشی در این سالن ور تعرض دیر هستند. سالن دوم را غرفه*های مکانیک، سیالات، صوت، الکتریسیته و مغناطیس در بر گرفته است. حیات وحش: در این بخش انواع جانوران، پرندگان و پستانداران بومی و غیر بومی در گونه*های مختلف به صورت تاکسیدرمی شده به نمایش در آمده*اند. زمین شناسی : این بخش در برگیرنده انواع سنگ و فسیل و کان*های صنعتی و اطلاعات مربوط به آنها است. جغرافیا: در این بخش نقشه قاره*ها، کشور ایران استان خراسان و ... به نمایش در آمده است. زیست شناسی: در این بخش در سه زمنیه بدن انسان، جانور شناسی و گیاه*شناسی تسحقیق شده است. در غرفه بدن انسان ساختار و عملکرد دستگاه*های مختلف بدن معرفی شده است. در غرفه جانور شناسی، کلکسیون*های مختلفی از نمونه*های جانوری مانند حشرات، صدف*ها،*خزندگان و چنین حیوانات به نمایش درآمده است. در غرفه گیاه شاسی انواع گیاهان داراویی، قارچ*ها* و بذر گیاهان عرضه شدعه است. دفاع مقدس : در این بخش قسمتی از ادوات و تجهیزات انفرادی و وسایل شخصی شهدا و رزمندگان به نمایش درآمده است
مرقد امام رضا ع - مشهد
هسته مرکزی و اولیه حرم مطهر رضا(ع) که در زیر گنبدی زرین قرار دارد ،*با رواقهای گوناگونی که هر یک نام جداگانه ای دارند احاطه شده است
مرقد مطهر حضرت امام رضا (ع) در داخل ضریح قرار دارد و هنرمندان زبردست اوج قدرت هنری خود را در خلق آثار زیبا و شکوهمندی در این مکان بکار گرفته اند . حرم مطهر رضوی تقریبا به شکل مربعی بوده و مساحت آن بعد از عملیات توسعه به 135 متر مربع افزایش پیدا کرده است ضلع جنوبی حرم «پیش روی مبارک » ضلع شرقی «پایین پای مبارک » ضلع شمالی «پشت سر مبارک » و ضلع غربی «بالای سر مبارک » نامیده می شود . دیوارهای هسته مرکزی حرم تا ارتفاع 20 سانتی متر با سنگ مرمر پوشیده شده است . بالای آن به ارتفاع 92 سانتیمتر با کاشیهایی بسیار گرانبها و ارزشمندی مشهور به « سنجری» مزین شده است . بر روی این کاشیهای نفیس آیات قران و احادیث معصومین (ع) با خطوط رقاع و ثلث و نقشهای اسلیمی برجسته دیده می شود . کتیبه بسیار مهمی که در حرم به چشم می خورد زیر گنبد ، بر سر دیوارهای حرم است و حرم مطهر را دور می زند . بر این کتیبه که 80 سانتی متر عرض دارد . سوره مبارکه جمعه با خط ثلث جلی نوشته شده است که اثر خطاط مشهور دوره صفوی « علیرضا عباسی» است .
ضریح مطهر
در بیست سال گذشته اقدامات زیادی در زمینه حفظ و احیا موقوفات و بهره برداری بهینه از آنها در جهت فعالیت های فرهنگی و نشر مبانی اسلامی و معارف صورت گرفت ،*و اضافه بر حفظ و مرمت و بازسازی اماکن متبرکه ،*مستحدثات و بناهایی همچون صحن ها ، رواق ها ،*بست ها ،*کتابخانه مرکزی ،*دانشگاه علوم اسلامی رضوی ، مجموعه موزه ها ، مهمانسرا ، مسیر زیر گذر ، دور برگردانها ،*اتصالات اطراف ، سرویس های بهداشتی و ... ساخته شد . و به منظور رفاه و آسایش حال هرچه بیشتر زائران مساحتی بالغ بر 300000 متر مربع ایجاد فضاهای فرهنگی ،*عبادی و خدماتی در دست احداث می باشد .
ساخت ضریح مطهر :
از جمله اقدامات دوران جمهوری اسلامی ، ساخت و نصب ضریح مطهر می باشد .
موجباتی چند ،*همچون فرسودگی و سست شدن پایه ها و ساختار ضریح ،*ساییدگی پوشش و روکش های نقره ای و طلایی آن ،*ساخت و نصب ضریح نوین را که پنجمین ضریح است ضروری می نمود .
طی گفتاری کوتاه ،* اطلاعاتی پیرامون ضریح جدید ارایه می گردد و برای کامل بودن نسبی مبحث ،*به شرحی از ضریح های نصب شده بر مرقد منور رضوی اشاره می شود .
ضریحی که اکنون روی قبر حضرت رضا(ع) قرار دارد از چهارده دهانه تشکیل شده است :
ضلع طرف بالای سر و دهانه پایین پا هر یک سه دهانه ،* ضلع پیش رو پشت سرهر یک چهاردهانه . ارتفاع ضریح و پایه های سنگی آن از کف حرم 90/3متر طول ضریح *5 /4 متر و عرض آن 6 /3متر می باشد و وزن ضریح حدود هفت تن است . ضریح جدید که اکنون بیش از 30 سال است روی قبر حضرت قراردارد ، *بسیار با شکوه و مجلل ساخته شده و دارای کتیبه متعدد و خطها و نقش های طلایی از آیات قرآنی و اخبار و روایات و احادیث و اسماء* حسنی می باشد که در شکلهای گوناگون نوشته شده و حکاکی ومنبت کاری گردیده است .
ضریح اول
ضریحی بوده چوبی ،*با تسمه های فلزی و پوششی از صفحات طلا و نقره ،*این ضریح در زمان شاه طهماسب صفوی یعنی سال 957 ه . ق ساخته و بر روی صندوق چوبی مضجع منور نصب شده در سال 1311همزمان با تعویض صندوق ،*بدلیل فرسودگی پایه ها ،*ضریح برچیده شده ، پوشش طلا و نقره و جواهرات آن از چوبها جدا ،*و به خزانه آستان قدس منتقل گردیده است .
ضریح دوم
ضریح فولادی مرصع ، معروف به ضریح ،*نگین نشان بوده است ،*این ضریح در سال 1160 به دستور شاهرخ ،*فرزند رضا قلی میرزا ،*و نوه نادر شاه ساخته و به وقف ، برفراز مرقد شریف نصب می شود .
این ضریح بدون سقف بوده ،* پنجره ها و شبکه های چهار طرف آن درای گوی و ماسوره هایست که با نگین های کوچک یاقوت و زمرد تزیین یافته و تعداد آنها به 2000بالغ می گردد به دلیل وضعیت ویژه این ضریح ذیلا به عین کتبیه آن اشاره می شود .
ْْ(نیاز رحمت ایزد مستعان و تراب اقدام زوار این آستان ملک پاسبان ، سبط سلطان نادر شاهرخ شاه حسینی الموسوی الصفوی بهادر خان به وقف و نصب این ضریح و قبه های مرصع چهار گوشه ضریح مقدس مبارک موفق گردید . سنه 1160قمری در زمان تولیت میرزا سعید خان ،*برای مصون ماندن نذورات داخل ضریح ، شبکه و پوشش طلایی روی این ضریح قرار می گیرد .)
این ضریح تا قبل از شروع عملیات اخیر جایگزینی و نصب ضریح مطهر جدید بر مضجع شریف نصب و زیر ضریح پیشین قرار داشت . یعنی در واقع مرقد منور دارای دو ضریح بود . در عملیات اجرایی اخیر ،*محل نصب این ضریح تغییر یافت .
شرح کوتاه جریان
محذوریت وقف به نصب بودن این ضریح و عدم جواز شرعی انتقال آن موانع و مشکلات جدی فنی ومعماری را در راه استحکام سازی و نصب ضریح بوجود آورده بود . پس ازمطالعات و بررسی ها برای یافتن راهکار حل مشکل ،*بعنوان بهترین و مناسب ترین راه حل ، تصمیم گرفته شد تا محاذی اطراف و تقریبا برابر مساحت ضریح تخلیه وخاکبرداری شود.
از دو سال پیش از محل زیر رواق دار الولایه این اقدام صورت گرفت و محاذی اطراف به شعاع تقریبا 2 متر از هر طرف و تا عمق 90/2 از کف حرم تخلیه شد . دیواره سالنهای چهار طرف با سنگ ، پوشش و تزیین یافت و ضریح فوق الذکر به قسمت پایین منتقل گردید و بدین ترتیب محذور شرعی بر طرف شده و از هر جهت زمینه برای ایجاد استحکامات لازم برای نصب ضریح جدید فراهم گردید . پس از انتقال ضریح به قسمت پایین کف حرم بطور کامل پوشش یافت .
ضریح سوم
در عصرفتحعلیشاه قاجارضریحی*فولادی*وساده به*ابعاد3* ×4 و ارتفاع 2مترساخته و روی ضریح نگین نشان ( ضریح دوم ) نصب شد. سقف این ضریح با چوبهای طلاکوب پوشش داشته وسمت پایین پای ضریح ، درب کوچک مرصعی قرار داشته است .
ضریح چهارم
ضریح ملمع یا ضریح طلاو نقره ،*این ضریح در سال 1338برروی ضریح نگین نشان یا ضریح دوم نصب گردید . این ضریح * تحت نظارت استاد مرحوم حافظیان و توسط هنرمند حاج محمدتقی ذوفن اصفهانی ساخته شد . اضافه بر بهره برداری از طلاو نقره و جواهرات خزانه آستان قدس رضوی ، ارادتمندان به اهل بیت پیامبر اعم از ایرانی و غیر ایرانی با اهدای هدایا ، در ساخت*ضریح نقشی*عهده دار بوده اند .این*ضریح دارای 4/05متر طول و 06/3 عرض و 3/09متر ارتفاع بود،*فرسودگی*پایه ها وستونها ،*ساییده شدن پنجره ها و شبکه اطراف آن تعویض ضریح*را ضروری ساخت . در عملیات اخیر جایگزینی و نصب ،*ضریح برچیده شد و مقرر است مجددا به همان صورت پیشین آراسته ،* در موزه مرکزی آستان قدس رضوی در معرض دید بینندگان قرار گیرد .
ضریح پنجم
همانگونه که ذکر آن گذشت ،*فرسودگی و سست شده پایه ها و ساختار ضریح ، و ساییدگی شبکه های اطراف ،*تعویض ضریح را ناگزیر ساخت ،*به دستور مقام معظم تولیت آستان قدس رضوی حضرت آیت الله واعظ طبسی ،* مطالعات و بررسی های مقدماتی ساخت ضریح آغاز گردید و در سال 1372طرح های متعددی از طرف هنرمندان نامی کشور ارایه شد و نهایتا با برگزیده شدن طرح های ابتکاری استاد برجسته هنر ایران جناب آقای فرشچیان کار ساخت ضریح تحت نظارت هیأت اجرایی ، توسط سازمان عمران و توسعه حریم حرم حضرت رضا ( ع) آغاز شد .
روضه منوره ضریح جدید
ابتدا ، *عملیات ساخت ستونها و ساختار ضریح که مرکب از کار آهنگری و نجاری ،*توسط واحدهای مربوطه در آستان قدس رضوی ،*در نهایت استحکام انجام گرفت و ساختاری مرکب از آهن وچوب برای نصب روکش ها و پوشش طلا و نقره ساخته شد .
از میان هنرمندان ،*کار قلمزنی و زرگری و به عبارت دیگر اجرای طرح که اساس کار ساخت ضریح و صورت پذیری آن است ، تحت نظارت عالیه هنری استاد فرشچیان ،*به استاد خدادادزاده اصفهانی و اگذار گردید ضریح منور جدید حدود12 تن وزن دارد و ازجمله ویژگی های آن ضخامت پوشش نقره ای و طلایی آن ،* و اتصال روکش ها بدون پیچ می باشد.
طول ضریح 78/4و عرض آن 73/3و ارتفاع آن با محاسبه سنگ پایه 96/3 بوده و جمعا دارای چهار دهانه است .
دو سوره مبارکه «هل اتی» 76/16و عرض آن 14 سانت و کتیبه « یس» دارای 66/17 طول و عرض 18 سانتیمتر است .هر دو کتیبه و دیگر خطوط ضریح که مشتمل بر آیات دیگری از کلام الله مجید و اسما حسنی الهی است، در کمال قوت و استحکام *توسط خوشنویس نامی آقای موحد نوشته شده است .
اساسا همانگونه که طراح توانمند آن جناب استاد فرشچیان تصریح دارند ،*طراحی ضریح *نقوش ، *قوسها ، *مقرنسها ، *لچکی ها ،*کتیبه ها و ... بانمادها و سمبلهای معماری هنری بنای رفیع آستان قدس رضوی هماهنگی دارد . در این نگارستان بدیع و در این گلزار روییده از زر و سیم ، روح و هویت هنر نقاشی ونگار گری ایران اسلامی که همان مشاهد شاهد ازلی ، و معشوق سرمدی ،* منشا خیرات و زیبایی ها ،*از پس پرده کثرات نقش و نگارهاست متجلی است ،*ودر طراحی ضریح ، حرکت نقش ها و سمت گیری نگارها و سردر آغوش نهادن و بهم پیوستن آنها ،*ونقطه اجتماع و کانون وحدتشان ،*این اصل مستحکم هستی ،*یعنی بازگشت پذیری و پایان یابی همه چیز به ذات باریتعالی را تداعی می کند .
به همین اختصار اکتفا کرده اضافه می کنیم ،*طراحی و گل های پنج و هشت پر ،*نمادی است از خمسه طیبه و هشتمین حجت خداوند ،*و گل آفتاب گردان این ضریح نمودی است از لقب شمس الشموس . برای اولین بار پوشش داخل ضریح مطهر ، سقف و دیوارهای آن با خصوط اسماالله و با هنر خاتم کاری بسیار بدیع و زیبا با طراحی استاد فرشچیان توسط استاد هنرمند کشتی آرای شیرازی و همکای ایشان تزیین ،*یافته است .
عملیات اجرایی نصب ضریح مطهر از شامگاه روز شنبه 21/10/79 پس از مراسم غبار روبی آغاز گردید ،* و سرانجام در روز سه شنبه 16/12/79 مصادف با عید سعید قربان به روی مشتاقان رخ نمود .
از جمله اقدامات اساسی دیگری که انجام یافت ،* تعویض سنگ مضجع منور می باشد . بر خلاف سنگ مضجع پیشین که مرکب از یازده قطعه بود،* سنگ مرمر فعلی یکپارچه بوده و در نهایت جلا و صفا و زیبایی حجاری شده است . کتیبه هایی از آیات قرآن مجید ، زیبایی سنگ را مضاعف ساخته است .
ایجاد استحکامات و بتن ریزی کف روضه منوره ، و برقراری سیستم تهویه و هوادهی زمینی و دیواری ،*و همچنین مرمت آینه کاریها ،*کاشیکاریها و کتیبه های روضه منوره از جمله اقدامات اساسی دیگری بوده که صورت پذیرفت .
مناسب است گفته شود استاد فرشچیان افتخار طراحی و نظارت را پذیرا بوده و به گفته خود از میان اجرتها و صله های مادی ،*تنها چشم امید به عنایت و شفاعت امام داشته و دارند
رواق ها
« رواق ها » بناهایی هستند سرپوشیده با ارتفاع های مختلف که در گرداگرد مرقد پاک حضرت رضا ع ساخته شده اند و چون گوهری برآمده از صدف دوران های کهن *در سا ختار معماری حرم می درخشند .
نخستین رواق ،* در دوره تیموری و به همت « گوهرشاد آغا» همسر میرزا شاهرخ پسر امیر تیمور گورکانی ، *در سال 841هجری قمری و هم زمان با ساخت مسجد جامع گوهر شاد ،*بنا شد و « دارالحفاظ» نام گرفت که اکنون نیز به همان نام مشهور است .از آن زمان تا کنون ، *بیست رواق دیگر پیرامون مضجع شریف رضوی علیه السلام ساخته شده اند که هر یک تجلی گاه هنر اصیل اسلامی - ایرانی به شمار می روند ،*که رواق دار الرحمه ، رواق دار الهدایه و بزرگترین آن رواق دار الولایه در طی سالیان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ،*به هنر معماران آستان قدس رضوی علیه السلام ساخته و افتتاح شده است .
رواق «دار السیاده » در غرب ،*رواق «دار الحفاظ » در جنوب رواق «گنبد حاتم خانی » و «دار لسعاده » در شرق و دو رواق «دار الفیض» و« توحید خانه » در شمال حرم مطهر قرار دارد . در جنوب شرقی حرم ،* هفت رواق به نام های :* « دار السلام » ، « دار العزه » ،* « دار السرور » ،*«دار الذکر »،* «دار الزهد »* ،*« دار العباده » و رواق شیخ بهایی واقع است . دو رواق «گنبد اللهوردیخان » و « دار الضیافه » در شمال شرقی ،*چهار رواق «دار الشکر » «دار الشرف » ،*« دار الاخلاص » ،* «دار الولایه » در شمال غربی و رواق های جدید الاحداث « دار الهدایه » و «دار الرحمه » در جنوب غربی روضه رضوی علیه السلام ساخته شده اند
این موزه در سال 1375 به همت مرکز تربیت معلم شهید بهشتی تشکیل و در سال 1377 زیر نظر اداره کل آموزش و پرورش خراسان رسما افتتاح شد
فضای داخلی موزه در دو طبقه با 4 سالن و 24 غرفه ارائه کننده اشیای موزه در 6 بخش است. فیزیک : در این بخش سعی شده است با بازسازی پدیده*های طبیعی و آزمایش*های علمی گامی در جهت شناخت این علم برداشته شود. فیزیک در 2 سالن به نمایش درآمده است. سالن اول اختصاص به نور دارد. غرفه*های خطای دید افلاک نما و دیگر وسایل آموزشی در این سالن ور تعرض دیر هستند. سالن دوم را غرفه*های مکانیک، سیالات، صوت، الکتریسیته و مغناطیس در بر گرفته است. حیات وحش: در این بخش انواع جانوران، پرندگان و پستانداران بومی و غیر بومی در گونه*های مختلف به صورت تاکسیدرمی شده به نمایش در آمده*اند. زمین شناسی : این بخش در برگیرنده انواع سنگ و فسیل و کان*های صنعتی و اطلاعات مربوط به آنها است. جغرافیا: در این بخش نقشه قاره*ها، کشور ایران استان خراسان و ... به نمایش در آمده است. زیست شناسی: در این بخش در سه زمنیه بدن انسان، جانور شناسی و گیاه*شناسی تسحقیق شده است. در غرفه بدن انسان ساختار و عملکرد دستگاه*های مختلف بدن معرفی شده است. در غرفه جانور شناسی، کلکسیون*های مختلفی از نمونه*های جانوری مانند حشرات، صدف*ها،*خزندگان و چنین حیوانات به نمایش درآمده است. در غرفه گیاه شاسی انواع گیاهان داراویی، قارچ*ها* و بذر گیاهان عرضه شدعه است. دفاع مقدس : در این بخش قسمتی از ادوات و تجهیزات انفرادی و وسایل شخصی شهدا و رزمندگان به نمایش درآمده است
مرقد امام رضا ع - مشهد
هسته مرکزی و اولیه حرم مطهر رضا(ع) که در زیر گنبدی زرین قرار دارد ،*با رواقهای گوناگونی که هر یک نام جداگانه ای دارند احاطه شده است
مرقد مطهر حضرت امام رضا (ع) در داخل ضریح قرار دارد و هنرمندان زبردست اوج قدرت هنری خود را در خلق آثار زیبا و شکوهمندی در این مکان بکار گرفته اند . حرم مطهر رضوی تقریبا به شکل مربعی بوده و مساحت آن بعد از عملیات توسعه به 135 متر مربع افزایش پیدا کرده است ضلع جنوبی حرم «پیش روی مبارک » ضلع شرقی «پایین پای مبارک » ضلع شمالی «پشت سر مبارک » و ضلع غربی «بالای سر مبارک » نامیده می شود . دیوارهای هسته مرکزی حرم تا ارتفاع 20 سانتی متر با سنگ مرمر پوشیده شده است . بالای آن به ارتفاع 92 سانتیمتر با کاشیهایی بسیار گرانبها و ارزشمندی مشهور به « سنجری» مزین شده است . بر روی این کاشیهای نفیس آیات قران و احادیث معصومین (ع) با خطوط رقاع و ثلث و نقشهای اسلیمی برجسته دیده می شود . کتیبه بسیار مهمی که در حرم به چشم می خورد زیر گنبد ، بر سر دیوارهای حرم است و حرم مطهر را دور می زند . بر این کتیبه که 80 سانتی متر عرض دارد . سوره مبارکه جمعه با خط ثلث جلی نوشته شده است که اثر خطاط مشهور دوره صفوی « علیرضا عباسی» است .
ضریح مطهر
در بیست سال گذشته اقدامات زیادی در زمینه حفظ و احیا موقوفات و بهره برداری بهینه از آنها در جهت فعالیت های فرهنگی و نشر مبانی اسلامی و معارف صورت گرفت ،*و اضافه بر حفظ و مرمت و بازسازی اماکن متبرکه ،*مستحدثات و بناهایی همچون صحن ها ، رواق ها ،*بست ها ،*کتابخانه مرکزی ،*دانشگاه علوم اسلامی رضوی ، مجموعه موزه ها ، مهمانسرا ، مسیر زیر گذر ، دور برگردانها ،*اتصالات اطراف ، سرویس های بهداشتی و ... ساخته شد . و به منظور رفاه و آسایش حال هرچه بیشتر زائران مساحتی بالغ بر 300000 متر مربع ایجاد فضاهای فرهنگی ،*عبادی و خدماتی در دست احداث می باشد .
ساخت ضریح مطهر :
از جمله اقدامات دوران جمهوری اسلامی ، ساخت و نصب ضریح مطهر می باشد .
موجباتی چند ،*همچون فرسودگی و سست شدن پایه ها و ساختار ضریح ،*ساییدگی پوشش و روکش های نقره ای و طلایی آن ،*ساخت و نصب ضریح نوین را که پنجمین ضریح است ضروری می نمود .
طی گفتاری کوتاه ،* اطلاعاتی پیرامون ضریح جدید ارایه می گردد و برای کامل بودن نسبی مبحث ،*به شرحی از ضریح های نصب شده بر مرقد منور رضوی اشاره می شود .
ضریحی که اکنون روی قبر حضرت رضا(ع) قرار دارد از چهارده دهانه تشکیل شده است :
ضلع طرف بالای سر و دهانه پایین پا هر یک سه دهانه ،* ضلع پیش رو پشت سرهر یک چهاردهانه . ارتفاع ضریح و پایه های سنگی آن از کف حرم 90/3متر طول ضریح *5 /4 متر و عرض آن 6 /3متر می باشد و وزن ضریح حدود هفت تن است . ضریح جدید که اکنون بیش از 30 سال است روی قبر حضرت قراردارد ، *بسیار با شکوه و مجلل ساخته شده و دارای کتیبه متعدد و خطها و نقش های طلایی از آیات قرآنی و اخبار و روایات و احادیث و اسماء* حسنی می باشد که در شکلهای گوناگون نوشته شده و حکاکی ومنبت کاری گردیده است .
ضریح اول
ضریحی بوده چوبی ،*با تسمه های فلزی و پوششی از صفحات طلا و نقره ،*این ضریح در زمان شاه طهماسب صفوی یعنی سال 957 ه . ق ساخته و بر روی صندوق چوبی مضجع منور نصب شده در سال 1311همزمان با تعویض صندوق ،*بدلیل فرسودگی پایه ها ،*ضریح برچیده شده ، پوشش طلا و نقره و جواهرات آن از چوبها جدا ،*و به خزانه آستان قدس منتقل گردیده است .
ضریح دوم
ضریح فولادی مرصع ، معروف به ضریح ،*نگین نشان بوده است ،*این ضریح در سال 1160 به دستور شاهرخ ،*فرزند رضا قلی میرزا ،*و نوه نادر شاه ساخته و به وقف ، برفراز مرقد شریف نصب می شود .
این ضریح بدون سقف بوده ،* پنجره ها و شبکه های چهار طرف آن درای گوی و ماسوره هایست که با نگین های کوچک یاقوت و زمرد تزیین یافته و تعداد آنها به 2000بالغ می گردد به دلیل وضعیت ویژه این ضریح ذیلا به عین کتبیه آن اشاره می شود .
ْْ(نیاز رحمت ایزد مستعان و تراب اقدام زوار این آستان ملک پاسبان ، سبط سلطان نادر شاهرخ شاه حسینی الموسوی الصفوی بهادر خان به وقف و نصب این ضریح و قبه های مرصع چهار گوشه ضریح مقدس مبارک موفق گردید . سنه 1160قمری در زمان تولیت میرزا سعید خان ،*برای مصون ماندن نذورات داخل ضریح ، شبکه و پوشش طلایی روی این ضریح قرار می گیرد .)
این ضریح تا قبل از شروع عملیات اخیر جایگزینی و نصب ضریح مطهر جدید بر مضجع شریف نصب و زیر ضریح پیشین قرار داشت . یعنی در واقع مرقد منور دارای دو ضریح بود . در عملیات اجرایی اخیر ،*محل نصب این ضریح تغییر یافت .
شرح کوتاه جریان
محذوریت وقف به نصب بودن این ضریح و عدم جواز شرعی انتقال آن موانع و مشکلات جدی فنی ومعماری را در راه استحکام سازی و نصب ضریح بوجود آورده بود . پس ازمطالعات و بررسی ها برای یافتن راهکار حل مشکل ،*بعنوان بهترین و مناسب ترین راه حل ، تصمیم گرفته شد تا محاذی اطراف و تقریبا برابر مساحت ضریح تخلیه وخاکبرداری شود.
از دو سال پیش از محل زیر رواق دار الولایه این اقدام صورت گرفت و محاذی اطراف به شعاع تقریبا 2 متر از هر طرف و تا عمق 90/2 از کف حرم تخلیه شد . دیواره سالنهای چهار طرف با سنگ ، پوشش و تزیین یافت و ضریح فوق الذکر به قسمت پایین منتقل گردید و بدین ترتیب محذور شرعی بر طرف شده و از هر جهت زمینه برای ایجاد استحکامات لازم برای نصب ضریح جدید فراهم گردید . پس از انتقال ضریح به قسمت پایین کف حرم بطور کامل پوشش یافت .
ضریح سوم
در عصرفتحعلیشاه قاجارضریحی*فولادی*وساده به*ابعاد3* ×4 و ارتفاع 2مترساخته و روی ضریح نگین نشان ( ضریح دوم ) نصب شد. سقف این ضریح با چوبهای طلاکوب پوشش داشته وسمت پایین پای ضریح ، درب کوچک مرصعی قرار داشته است .
ضریح چهارم
ضریح ملمع یا ضریح طلاو نقره ،*این ضریح در سال 1338برروی ضریح نگین نشان یا ضریح دوم نصب گردید . این ضریح * تحت نظارت استاد مرحوم حافظیان و توسط هنرمند حاج محمدتقی ذوفن اصفهانی ساخته شد . اضافه بر بهره برداری از طلاو نقره و جواهرات خزانه آستان قدس رضوی ، ارادتمندان به اهل بیت پیامبر اعم از ایرانی و غیر ایرانی با اهدای هدایا ، در ساخت*ضریح نقشی*عهده دار بوده اند .این*ضریح دارای 4/05متر طول و 06/3 عرض و 3/09متر ارتفاع بود،*فرسودگی*پایه ها وستونها ،*ساییده شدن پنجره ها و شبکه اطراف آن تعویض ضریح*را ضروری ساخت . در عملیات اخیر جایگزینی و نصب ،*ضریح برچیده شد و مقرر است مجددا به همان صورت پیشین آراسته ،* در موزه مرکزی آستان قدس رضوی در معرض دید بینندگان قرار گیرد .
ضریح پنجم
همانگونه که ذکر آن گذشت ،*فرسودگی و سست شده پایه ها و ساختار ضریح ، و ساییدگی شبکه های اطراف ،*تعویض ضریح را ناگزیر ساخت ،*به دستور مقام معظم تولیت آستان قدس رضوی حضرت آیت الله واعظ طبسی ،* مطالعات و بررسی های مقدماتی ساخت ضریح آغاز گردید و در سال 1372طرح های متعددی از طرف هنرمندان نامی کشور ارایه شد و نهایتا با برگزیده شدن طرح های ابتکاری استاد برجسته هنر ایران جناب آقای فرشچیان کار ساخت ضریح تحت نظارت هیأت اجرایی ، توسط سازمان عمران و توسعه حریم حرم حضرت رضا ( ع) آغاز شد .
روضه منوره ضریح جدید
ابتدا ، *عملیات ساخت ستونها و ساختار ضریح که مرکب از کار آهنگری و نجاری ،*توسط واحدهای مربوطه در آستان قدس رضوی ،*در نهایت استحکام انجام گرفت و ساختاری مرکب از آهن وچوب برای نصب روکش ها و پوشش طلا و نقره ساخته شد .
از میان هنرمندان ،*کار قلمزنی و زرگری و به عبارت دیگر اجرای طرح که اساس کار ساخت ضریح و صورت پذیری آن است ، تحت نظارت عالیه هنری استاد فرشچیان ،*به استاد خدادادزاده اصفهانی و اگذار گردید ضریح منور جدید حدود12 تن وزن دارد و ازجمله ویژگی های آن ضخامت پوشش نقره ای و طلایی آن ،* و اتصال روکش ها بدون پیچ می باشد.
طول ضریح 78/4و عرض آن 73/3و ارتفاع آن با محاسبه سنگ پایه 96/3 بوده و جمعا دارای چهار دهانه است .
دو سوره مبارکه «هل اتی» 76/16و عرض آن 14 سانت و کتیبه « یس» دارای 66/17 طول و عرض 18 سانتیمتر است .هر دو کتیبه و دیگر خطوط ضریح که مشتمل بر آیات دیگری از کلام الله مجید و اسما حسنی الهی است، در کمال قوت و استحکام *توسط خوشنویس نامی آقای موحد نوشته شده است .
اساسا همانگونه که طراح توانمند آن جناب استاد فرشچیان تصریح دارند ،*طراحی ضریح *نقوش ، *قوسها ، *مقرنسها ، *لچکی ها ،*کتیبه ها و ... بانمادها و سمبلهای معماری هنری بنای رفیع آستان قدس رضوی هماهنگی دارد . در این نگارستان بدیع و در این گلزار روییده از زر و سیم ، روح و هویت هنر نقاشی ونگار گری ایران اسلامی که همان مشاهد شاهد ازلی ، و معشوق سرمدی ،* منشا خیرات و زیبایی ها ،*از پس پرده کثرات نقش و نگارهاست متجلی است ،*ودر طراحی ضریح ، حرکت نقش ها و سمت گیری نگارها و سردر آغوش نهادن و بهم پیوستن آنها ،*ونقطه اجتماع و کانون وحدتشان ،*این اصل مستحکم هستی ،*یعنی بازگشت پذیری و پایان یابی همه چیز به ذات باریتعالی را تداعی می کند .
به همین اختصار اکتفا کرده اضافه می کنیم ،*طراحی و گل های پنج و هشت پر ،*نمادی است از خمسه طیبه و هشتمین حجت خداوند ،*و گل آفتاب گردان این ضریح نمودی است از لقب شمس الشموس . برای اولین بار پوشش داخل ضریح مطهر ، سقف و دیوارهای آن با خصوط اسماالله و با هنر خاتم کاری بسیار بدیع و زیبا با طراحی استاد فرشچیان توسط استاد هنرمند کشتی آرای شیرازی و همکای ایشان تزیین ،*یافته است .
عملیات اجرایی نصب ضریح مطهر از شامگاه روز شنبه 21/10/79 پس از مراسم غبار روبی آغاز گردید ،* و سرانجام در روز سه شنبه 16/12/79 مصادف با عید سعید قربان به روی مشتاقان رخ نمود .
از جمله اقدامات اساسی دیگری که انجام یافت ،* تعویض سنگ مضجع منور می باشد . بر خلاف سنگ مضجع پیشین که مرکب از یازده قطعه بود،* سنگ مرمر فعلی یکپارچه بوده و در نهایت جلا و صفا و زیبایی حجاری شده است . کتیبه هایی از آیات قرآن مجید ، زیبایی سنگ را مضاعف ساخته است .
ایجاد استحکامات و بتن ریزی کف روضه منوره ، و برقراری سیستم تهویه و هوادهی زمینی و دیواری ،*و همچنین مرمت آینه کاریها ،*کاشیکاریها و کتیبه های روضه منوره از جمله اقدامات اساسی دیگری بوده که صورت پذیرفت .
مناسب است گفته شود استاد فرشچیان افتخار طراحی و نظارت را پذیرا بوده و به گفته خود از میان اجرتها و صله های مادی ،*تنها چشم امید به عنایت و شفاعت امام داشته و دارند
رواق ها
« رواق ها » بناهایی هستند سرپوشیده با ارتفاع های مختلف که در گرداگرد مرقد پاک حضرت رضا ع ساخته شده اند و چون گوهری برآمده از صدف دوران های کهن *در سا ختار معماری حرم می درخشند .
نخستین رواق ،* در دوره تیموری و به همت « گوهرشاد آغا» همسر میرزا شاهرخ پسر امیر تیمور گورکانی ، *در سال 841هجری قمری و هم زمان با ساخت مسجد جامع گوهر شاد ،*بنا شد و « دارالحفاظ» نام گرفت که اکنون نیز به همان نام مشهور است .از آن زمان تا کنون ، *بیست رواق دیگر پیرامون مضجع شریف رضوی علیه السلام ساخته شده اند که هر یک تجلی گاه هنر اصیل اسلامی - ایرانی به شمار می روند ،*که رواق دار الرحمه ، رواق دار الهدایه و بزرگترین آن رواق دار الولایه در طی سالیان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ،*به هنر معماران آستان قدس رضوی علیه السلام ساخته و افتتاح شده است .
رواق «دار السیاده » در غرب ،*رواق «دار الحفاظ » در جنوب رواق «گنبد حاتم خانی » و «دار لسعاده » در شرق و دو رواق «دار الفیض» و« توحید خانه » در شمال حرم مطهر قرار دارد . در جنوب شرقی حرم ،* هفت رواق به نام های :* « دار السلام » ، « دار العزه » ،* « دار السرور » ،*«دار الذکر »،* «دار الزهد »* ،*« دار العباده » و رواق شیخ بهایی واقع است . دو رواق «گنبد اللهوردیخان » و « دار الضیافه » در شمال شرقی ،*چهار رواق «دار الشکر » «دار الشرف » ،*« دار الاخلاص » ،* «دار الولایه » در شمال غربی و رواق های جدید الاحداث « دار الهدایه » و «دار الرحمه » در جنوب غربی روضه رضوی علیه السلام ساخته شده اند
مسجد گوهرشاد - مشهد
مسجد گوهرشاد یکی از مشهورترین مساجد ایران است . این مسجد که در مجاورت حرم حضرت رضا (ع) قراردارد به دستور « گوهرشاد خاتون »* همسر « شاهرخ میرزا » درسال 821 ه. ق ساخته شده است
هم اکنون مساحت کل این مسجد 9410متر مربع می باشد و دارای یک صحن و چهار ایوان و هفت شبستان بزرگ است . در دو طرف ایوان مقصوره دو مناره زیبا ،*هر یک به بلندی 40 متر قرار دارد . کتیبه ای به خط « بایسنغر» میرزای تیموری که از خوشنویسان مشهور زمان خود بوده است ،*در حاشیه دهنه ایوان به یادگار مانده است . در ایوان مقصوره این مسجد منبر صاحب الزمان (ع) قرار دارد . این منبر در سال 1243 ه. ق به شیوه منبت کاری از چوب گردو ساخته شده است و آهن*ومیخ*در آن بکار نرفته است . این مسجد کتابخانه ای عمومی نیز دارد که دارای 34650جلد کتاب است . کتابخانه قدیمی در ضلع شرقی صحن امام خمینی قرار داشت و سابقه تاسیس آن به سال 618 می رسید که بدلیل افزایش تعداد کتابها و مراجعین ،*ساختمان جدید کتابخانه به نام کتابخانه مرکزی بین بست طبرسی و بست بالا با پیش بینی 5 میلیون جلد کتاب ساخته شد و در سال 1374شمسی افتتاح گردید . کتابخانه مرکزی با ظرفیت یک میلیون جلد کتاب (قابل افزایش تا 5 میلیون جلد ) هم اینک م***** از نیم میلیون جلد کتاب به 43 زبان رایج دنیا را دارا می باشد که حدود 32هزار نسخه آن خطی ،*1000 نسخه عکسی و بقیه چاپی است . از بین کتب چاپی تعداد 35هزار نسخه آن به زبانهای خارجی است که علاوه بر آن حدود 27 هزار حلقه میکروفیلم از نسخه های خطی نفیس این کتابخانه و سایر کتابخانه های داخل وخارج کشور از جمله اسپانیا این موزه یکی از زیباترین و غنی ترین موزه های ایران به شمار می رود . ساختمان موزه در ضلع شرقی صحن « امام خمینی » قرار دارد و قدمت اشیاء* آن به قرن ششم هجری می رسد از آثار بی نظیر این موزه اولین سنگ مرقد امام هشتم (ع) است که به خط کوفی برجسته در سال 516ه. ق با نهایت ظرافت حجاری شده است.
همچنین چندنمونه از کاشیکاریهای نقش برجسته معروف به کاشی سنجری از قرن ششم و یک سنگاب بزرگ که در سال 597 ه. ق از سنگ سیاه یک پارچه با زیباترین نقوس اسلیمی تراشیده شده است در این موزه نگهداری می شود . موزه آستان قدس به جهت انتساب به حضرت امام رضا (ع) هر سال صدها هزار دیدار کننده دارد . مجموعه قالیها ، قالیچه ها و زربفت های آن که پوشش قبر حضرت رضا (ع) بافته اند و در نوع خود منحصر به فرد است در این موزه نگهداری می شود . این زربفت ها متعلق به قرون 11و 12و 13 هجری است . از جمله آثار نفیس این موزه کتیبه هائی است که بخط علیرضا عباسی نوشته شده است
نقارخانه - مشهد در شبانه روز دو نوبت یکی نزدیک طلوع و دیگری نزدیک غروب آفتاب در روی سر در شرقی صحن انقلاب (عتیق ) در محل مخصوصی به نام نقاره خانه که برای این کار ساخته شده است ،*نقاره نواخته می شود
برای انجام این کار 11 نفر به نوبت انجام وظیفه می کنند که به آنها « عمله شکوه » می گویند . نواختن نقاره که به جهت آگاهی از نزدیک شدن پایان وقت نماز است به وسیل « طبل »*و« کرنا » انجام می شود و در طول سال جز دو ماه محرم و صفر و سایر ایام سوگواری همه روز نقاره نواخته می شود . طبلها ذکری ندارند و فقط به عنوان «کوس شادمانه » و همنواز از شروع تا خاتمه باکرناها نواخته می شوند . در صورتی که کرناها ذکری دارند که در سه دست یا سه نوبت با دمیدن به صدا در می آیند و ذکر آنها که سینه به سینه نقل شده است چنین می باشد :
دست اول :* « سرنواز » کرنا را به طرف گنبد حضرت به عنوان سلام می گیرد و چنین می دمد « سلطان دین و عقبی علی بن موسی الرضا » پس نوازان که تعداد آنها چهارنفر می باشد جواب می دهند « امام رضا » سرنواز مجددا با سر کرنا به طرف گنبد حضرت اشاره می کند و چنین می نوازد « امام رضا » پس نوازان جواب دست دوم :*کرنای سرنواز ذکر می کند « مولی ، *مولی ، *مولی علی بن موسی الرضا » پس نوازان جواب می دهند « رضا جان » . سرنواز سر کرنا را به طرف گنبد حضرت می گیرد و ذکر می کند « یا امام غریب یا امام رضا » دست سوم :*کرنای سرنواز ذکر می کند » دوران دوران امام رضاست ) در این موقع طبلها به عنوان شادی طبلهای خود را به صدا در می آورند ،*این طبل به « کوس شادمانه » معروف است . مجددا سرنواز کرنا می کند « دوران دوران امام رضاست دادرس بیچارگان ». پس نوازان پاسخ می دهند « ای داد رس درماندگان » موقعی که پس نوازان می خواهند کرنای خود را برزمین بگذارند سرنواز می گوید : « فریاد رس» این صحن که در مشرق حرم مطهر واقع شده از بناهای زمان « فتحعلی شاه » قاجار می باشد . طول آن 85 و عرض آن 54متر است . این صحن دارای چهارایوان است . مشهورترین آنها ایوان طلاست که متصل به حرم می باشد ،*و در زمان « ناصرالدین شاه قاجار» طلاکاری شده است.
هم اکنون مساحت کل این مسجد 9410متر مربع می باشد و دارای یک صحن و چهار ایوان و هفت شبستان بزرگ است . در دو طرف ایوان مقصوره دو مناره زیبا ،*هر یک به بلندی 40 متر قرار دارد . کتیبه ای به خط « بایسنغر» میرزای تیموری که از خوشنویسان مشهور زمان خود بوده است ،*در حاشیه دهنه ایوان به یادگار مانده است . در ایوان مقصوره این مسجد منبر صاحب الزمان (ع) قرار دارد . این منبر در سال 1243 ه. ق به شیوه منبت کاری از چوب گردو ساخته شده است و آهن*ومیخ*در آن بکار نرفته است . این مسجد کتابخانه ای عمومی نیز دارد که دارای 34650جلد کتاب است . کتابخانه قدیمی در ضلع شرقی صحن امام خمینی قرار داشت و سابقه تاسیس آن به سال 618 می رسید که بدلیل افزایش تعداد کتابها و مراجعین ،*ساختمان جدید کتابخانه به نام کتابخانه مرکزی بین بست طبرسی و بست بالا با پیش بینی 5 میلیون جلد کتاب ساخته شد و در سال 1374شمسی افتتاح گردید . کتابخانه مرکزی با ظرفیت یک میلیون جلد کتاب (قابل افزایش تا 5 میلیون جلد ) هم اینک م***** از نیم میلیون جلد کتاب به 43 زبان رایج دنیا را دارا می باشد که حدود 32هزار نسخه آن خطی ،*1000 نسخه عکسی و بقیه چاپی است . از بین کتب چاپی تعداد 35هزار نسخه آن به زبانهای خارجی است که علاوه بر آن حدود 27 هزار حلقه میکروفیلم از نسخه های خطی نفیس این کتابخانه و سایر کتابخانه های داخل وخارج کشور از جمله اسپانیا این موزه یکی از زیباترین و غنی ترین موزه های ایران به شمار می رود . ساختمان موزه در ضلع شرقی صحن « امام خمینی » قرار دارد و قدمت اشیاء* آن به قرن ششم هجری می رسد از آثار بی نظیر این موزه اولین سنگ مرقد امام هشتم (ع) است که به خط کوفی برجسته در سال 516ه. ق با نهایت ظرافت حجاری شده است.
همچنین چندنمونه از کاشیکاریهای نقش برجسته معروف به کاشی سنجری از قرن ششم و یک سنگاب بزرگ که در سال 597 ه. ق از سنگ سیاه یک پارچه با زیباترین نقوس اسلیمی تراشیده شده است در این موزه نگهداری می شود . موزه آستان قدس به جهت انتساب به حضرت امام رضا (ع) هر سال صدها هزار دیدار کننده دارد . مجموعه قالیها ، قالیچه ها و زربفت های آن که پوشش قبر حضرت رضا (ع) بافته اند و در نوع خود منحصر به فرد است در این موزه نگهداری می شود . این زربفت ها متعلق به قرون 11و 12و 13 هجری است . از جمله آثار نفیس این موزه کتیبه هائی است که بخط علیرضا عباسی نوشته شده است
نقارخانه - مشهد در شبانه روز دو نوبت یکی نزدیک طلوع و دیگری نزدیک غروب آفتاب در روی سر در شرقی صحن انقلاب (عتیق ) در محل مخصوصی به نام نقاره خانه که برای این کار ساخته شده است ،*نقاره نواخته می شود
برای انجام این کار 11 نفر به نوبت انجام وظیفه می کنند که به آنها « عمله شکوه » می گویند . نواختن نقاره که به جهت آگاهی از نزدیک شدن پایان وقت نماز است به وسیل « طبل »*و« کرنا » انجام می شود و در طول سال جز دو ماه محرم و صفر و سایر ایام سوگواری همه روز نقاره نواخته می شود . طبلها ذکری ندارند و فقط به عنوان «کوس شادمانه » و همنواز از شروع تا خاتمه باکرناها نواخته می شوند . در صورتی که کرناها ذکری دارند که در سه دست یا سه نوبت با دمیدن به صدا در می آیند و ذکر آنها که سینه به سینه نقل شده است چنین می باشد :
دست اول :* « سرنواز » کرنا را به طرف گنبد حضرت به عنوان سلام می گیرد و چنین می دمد « سلطان دین و عقبی علی بن موسی الرضا » پس نوازان که تعداد آنها چهارنفر می باشد جواب می دهند « امام رضا » سرنواز مجددا با سر کرنا به طرف گنبد حضرت اشاره می کند و چنین می نوازد « امام رضا » پس نوازان جواب دست دوم :*کرنای سرنواز ذکر می کند « مولی ، *مولی ، *مولی علی بن موسی الرضا » پس نوازان جواب می دهند « رضا جان » . سرنواز سر کرنا را به طرف گنبد حضرت می گیرد و ذکر می کند « یا امام غریب یا امام رضا » دست سوم :*کرنای سرنواز ذکر می کند » دوران دوران امام رضاست ) در این موقع طبلها به عنوان شادی طبلهای خود را به صدا در می آورند ،*این طبل به « کوس شادمانه » معروف است . مجددا سرنواز کرنا می کند « دوران دوران امام رضاست دادرس بیچارگان ». پس نوازان پاسخ می دهند « ای داد رس درماندگان » موقعی که پس نوازان می خواهند کرنای خود را برزمین بگذارند سرنواز می گوید : « فریاد رس» این صحن که در مشرق حرم مطهر واقع شده از بناهای زمان « فتحعلی شاه » قاجار می باشد . طول آن 85 و عرض آن 54متر است . این صحن دارای چهارایوان است . مشهورترین آنها ایوان طلاست که متصل به حرم می باشد ،*و در زمان « ناصرالدین شاه قاجار» طلاکاری شده است.
چشمه گیلاس- گلسب - مشهد دشت توس یکی از مرغزارهای پر آب و علف نامی ایران بوده است ،* چنان که اغلب سلاطین و سرداران ضمن لشکر کشیهای خود مدتی در آن اطراق می کرده اند
. یکی از چشمه های بزرگ و مشهور این دیار که از قرنها قبل
آبی زلال و گوارا و فراوان داشته و در 21 کیلومتری شمال غرب شهر تابران و 50 کیلومتری مشهد جاری بوده به نام «چشمه گلسب» شهرت داشته است، *همان که عوام آن را «چشمه گیلاس »می خوانند . این چشمه تا سده نهم ه. ق آب زراعت وشرب بخشی از تابران و پیرامون آن را تأمین می کرده است . از آن پس «امیر علیشیرنوایی » جریان آب چشمه را از تابران توس بازگرفته و به مشهد برده است .
شاه عباس صفوی هم بعدا کانال آن را ترمیم نموده و با کشیدن خیابانی از غرب به شرق مشهد ،*آن آب را وارد حرم امام رضا( ع ) کرده ، که بدان سبب به «آب خیابان » شهرت یافته است .
هارونیه یا خانقاه غزالی - مشهد اولین بنای تاریخی که توجه هر تازه وارد به شهر تابران توس را جلب می کند . ساختمان عظیمی در مدخل شهر است که به « بقعه هارونی » یا « هارونیه » شهرت یافته است
این بنا که قدمت آن به قرن هشتم ونهایتا هفتم بیشتر نمی رسد ، به زعم اعتقاد بعضی که آن را به هارون الرشید (170تا 193ه.ق) نسبت می دهند،*نمی تواند ربطی به آن زمان داشته
باشد . به زعم نظر بعضی هم که بنای یاد شده را «خانقاه غزالی » دانسته اند ،*احتمال ارتباط ساختمان با امام محمد غزالی (450-505ه.ق) بسیار کم و بلکه هیچ است . گور غزالی یعنی خانقاه وی بیرون حصار توس بوده و در زمانی که بدرستی نمی دانیم با خاک یکسان شده است .
برخی از اهالی توس گور ویران شده غزالی را در نقطه ای واقع در چند صد قدمی غرب باره شهر نشان می دهند ، و گویا سنگ گور او هم در آن حوالی دیده اند. این محل در سال 1374هجری شمسی حفاری شد و تقریبا گور غزالی به دست آمد
گنبد سبز - مشهد این آرامگاه در خیابان آخوند خراسانی (خاکی ) واقع شده ،*و به جهت رنگ فیروزه ای آن به «گنبد سبز» معروف گردیده است
این بنا مدفن « شیخ محمد مومن » عارف استر آبادی است که به سال 904 ه. ق وفات یافته است .
بعضی او را صاحب کتاب « تحفته حکیم مومن » در طب قدیم می دانند ، *که درست نیست . او نیز از شیوخ صفوی «ذهبیه » شیعه
مذهب بوده است. این ساختمان به سال 1011ه. ق به دستور «شاه عباس » ساخته شد و مدتی خانقاه گروهی از صفویه بود . هم اکنون این آرامگاه توسط میراث فرهنگی حفظ وحراست می شود
. یکی از چشمه های بزرگ و مشهور این دیار که از قرنها قبل
آبی زلال و گوارا و فراوان داشته و در 21 کیلومتری شمال غرب شهر تابران و 50 کیلومتری مشهد جاری بوده به نام «چشمه گلسب» شهرت داشته است، *همان که عوام آن را «چشمه گیلاس »می خوانند . این چشمه تا سده نهم ه. ق آب زراعت وشرب بخشی از تابران و پیرامون آن را تأمین می کرده است . از آن پس «امیر علیشیرنوایی » جریان آب چشمه را از تابران توس بازگرفته و به مشهد برده است .
شاه عباس صفوی هم بعدا کانال آن را ترمیم نموده و با کشیدن خیابانی از غرب به شرق مشهد ،*آن آب را وارد حرم امام رضا( ع ) کرده ، که بدان سبب به «آب خیابان » شهرت یافته است .
هارونیه یا خانقاه غزالی - مشهد اولین بنای تاریخی که توجه هر تازه وارد به شهر تابران توس را جلب می کند . ساختمان عظیمی در مدخل شهر است که به « بقعه هارونی » یا « هارونیه » شهرت یافته است
این بنا که قدمت آن به قرن هشتم ونهایتا هفتم بیشتر نمی رسد ، به زعم اعتقاد بعضی که آن را به هارون الرشید (170تا 193ه.ق) نسبت می دهند،*نمی تواند ربطی به آن زمان داشته
باشد . به زعم نظر بعضی هم که بنای یاد شده را «خانقاه غزالی » دانسته اند ،*احتمال ارتباط ساختمان با امام محمد غزالی (450-505ه.ق) بسیار کم و بلکه هیچ است . گور غزالی یعنی خانقاه وی بیرون حصار توس بوده و در زمانی که بدرستی نمی دانیم با خاک یکسان شده است .
برخی از اهالی توس گور ویران شده غزالی را در نقطه ای واقع در چند صد قدمی غرب باره شهر نشان می دهند ، و گویا سنگ گور او هم در آن حوالی دیده اند. این محل در سال 1374هجری شمسی حفاری شد و تقریبا گور غزالی به دست آمد
گنبد سبز - مشهد این آرامگاه در خیابان آخوند خراسانی (خاکی ) واقع شده ،*و به جهت رنگ فیروزه ای آن به «گنبد سبز» معروف گردیده است
این بنا مدفن « شیخ محمد مومن » عارف استر آبادی است که به سال 904 ه. ق وفات یافته است .
بعضی او را صاحب کتاب « تحفته حکیم مومن » در طب قدیم می دانند ، *که درست نیست . او نیز از شیوخ صفوی «ذهبیه » شیعه
مذهب بوده است. این ساختمان به سال 1011ه. ق به دستور «شاه عباس » ساخته شد و مدتی خانقاه گروهی از صفویه بود . هم اکنون این آرامگاه توسط میراث فرهنگی حفظ وحراست می شود
آرامگاه شیخ فخرالدین عطار نیشابوری - نیشابور آرامگاه شیخ فخرالدین عطار نیشابوری شاعر و عارف نامی ایرانی، این آرمگاه از بنا های دوره «امیر علیشرنوای» است و در قرن نهم هجری ساخته شده است
. آرمگاه کمال الملک، مقبره محمد غفاری فرزند میرزا بزرگ کاشانی ملقب به کمال الملک که از سرآمدان نقاشی در ایران است، در ابتدا ی باغ شیخ عطار نیشابوری قرار دارد و زیارتگاه فرهنگ دوستان ایرانی است.
از بناهای تاریخی دیگر این شهر کهن، مسجد جامع نیشابور است که یادگار «سلطان حسین بایقرا» آخرین امیر تیموری است و پهلوان «کرخی» فرزند «بایزید» که مقبره وی نیز در این مسجد است.
آرمگاه «نظام الملک بکروی» در « کدکن» نیشابور که مقبره وی از آهک و گچ ساخته شد و سقف آن به کاشی فیروزه ای مزین شده است.
«امام زاده محروق» از فرزندان امام چهارم [که زیارتگاه او] با گنبد کاشی کاری شده و با ایوان های زیبا در باغ مشجری قرار دارد و امام زاده سید ابراهیم ( ع) درکنار بقعه «امام زاده محروق» دفن شده که یکی از اولاد حضرت موسی بن جعفر (ع) است.
بقعه قدمگاه نیشابور، بنای زیبایی است که بنام قدمگاه از قرن یازدهم هجری در نزدیکی نیشابور بر جای مانده است و بصورت هشت گوش با ایوان های بلند و طاق نما های دو طبقه ساخته شده است.
آرامگاه فردوسی - مشهد حکیم ابوالقاسم فردوسی بزرگترین شاعر حماسه سرای ایران در سال 1329 هجری در قریه (پاژ) توس متولد شد ،*و در سال 411یا 416ه . ق بدرود حیات گفت ، *و غریبانه در گوشه باغ خود به خاک سپرده شد
باغ حکیم توس در دروازه شرقی تابران ، *یعنی « دروازه رزان » واقع بود از آن پس دوستداران شاعر پیوسته گور وی را زیارت کرده ودر نوشته های خود از آن خبر داده اند . بنای کهن آرامگاه فردوسی تا زمان حکومت قاجار نیز بر پا بود ، *آنگاه گروهی از بزرگان خراسان آن را تعمیر و تجدید عمارت کردند .
« انجمن آثار ملی » در سال 1305 هجری شمسی به عنوان اولین اقدام ،*احداث آرامگاه جدید فردوسی را وجهه همت قرارداد .
این بنای با شکوه که با الهام از مقبره کوروش در «پاسارگاد» طراحی شده بود به سال 1313 به پایان رسید و همزامان با اولین کنگره جهانی بزرگداشت فردوسی در همان سال افتتاح شد ولی متاسفانه همه اصول فنی در این بنا مراعات نشده بود و در نتیجه پایه های آن شروع به نشست کرد . درسال 1343 بنای قبلی برچیده شد و ساختمان آرامگاه با همان ظاهر پیشین اما عمیق تر و وسیع تر بازسازی ، ودر سال 1347 افتتاح گردید. آرامگاه این شاعر بزرگ و نامی در دل شهر تابران توس واقع در 24 کیلومتری شمال غربی مشهد در مسیر جاده مشهد - قوچان واقع شده است . ارسلان جاذب یکی از دو سردار مشهور و دلاور سلطان محمود غزنوی بود که از همان ابتدای سلطنت وی والی و سپهسالار توس شد . ارسلان در مدخل جنوبی دشت توس در محلی به نام « سنگ بست » که بر سر چهارراه استراتژیک نیشابور به هرات و توس و سرخس و مرو قرار دارد ،*رباطی ساخت و در میان همان رباط « گورجایی » برای خویش ساخته بود . او در حدود سال 419 تا 420 که در گذشت در همان محل مدفون گشت . بنای گور ارسلان یکی از معدود ابنیه برجامانده از عصر غزنویان در ایران است.
. آرمگاه کمال الملک، مقبره محمد غفاری فرزند میرزا بزرگ کاشانی ملقب به کمال الملک که از سرآمدان نقاشی در ایران است، در ابتدا ی باغ شیخ عطار نیشابوری قرار دارد و زیارتگاه فرهنگ دوستان ایرانی است.
از بناهای تاریخی دیگر این شهر کهن، مسجد جامع نیشابور است که یادگار «سلطان حسین بایقرا» آخرین امیر تیموری است و پهلوان «کرخی» فرزند «بایزید» که مقبره وی نیز در این مسجد است.
آرمگاه «نظام الملک بکروی» در « کدکن» نیشابور که مقبره وی از آهک و گچ ساخته شد و سقف آن به کاشی فیروزه ای مزین شده است.
«امام زاده محروق» از فرزندان امام چهارم [که زیارتگاه او] با گنبد کاشی کاری شده و با ایوان های زیبا در باغ مشجری قرار دارد و امام زاده سید ابراهیم ( ع) درکنار بقعه «امام زاده محروق» دفن شده که یکی از اولاد حضرت موسی بن جعفر (ع) است.
بقعه قدمگاه نیشابور، بنای زیبایی است که بنام قدمگاه از قرن یازدهم هجری در نزدیکی نیشابور بر جای مانده است و بصورت هشت گوش با ایوان های بلند و طاق نما های دو طبقه ساخته شده است.
آرامگاه فردوسی - مشهد حکیم ابوالقاسم فردوسی بزرگترین شاعر حماسه سرای ایران در سال 1329 هجری در قریه (پاژ) توس متولد شد ،*و در سال 411یا 416ه . ق بدرود حیات گفت ، *و غریبانه در گوشه باغ خود به خاک سپرده شد
باغ حکیم توس در دروازه شرقی تابران ، *یعنی « دروازه رزان » واقع بود از آن پس دوستداران شاعر پیوسته گور وی را زیارت کرده ودر نوشته های خود از آن خبر داده اند . بنای کهن آرامگاه فردوسی تا زمان حکومت قاجار نیز بر پا بود ، *آنگاه گروهی از بزرگان خراسان آن را تعمیر و تجدید عمارت کردند .
« انجمن آثار ملی » در سال 1305 هجری شمسی به عنوان اولین اقدام ،*احداث آرامگاه جدید فردوسی را وجهه همت قرارداد .
این بنای با شکوه که با الهام از مقبره کوروش در «پاسارگاد» طراحی شده بود به سال 1313 به پایان رسید و همزامان با اولین کنگره جهانی بزرگداشت فردوسی در همان سال افتتاح شد ولی متاسفانه همه اصول فنی در این بنا مراعات نشده بود و در نتیجه پایه های آن شروع به نشست کرد . درسال 1343 بنای قبلی برچیده شد و ساختمان آرامگاه با همان ظاهر پیشین اما عمیق تر و وسیع تر بازسازی ، ودر سال 1347 افتتاح گردید. آرامگاه این شاعر بزرگ و نامی در دل شهر تابران توس واقع در 24 کیلومتری شمال غربی مشهد در مسیر جاده مشهد - قوچان واقع شده است . ارسلان جاذب یکی از دو سردار مشهور و دلاور سلطان محمود غزنوی بود که از همان ابتدای سلطنت وی والی و سپهسالار توس شد . ارسلان در مدخل جنوبی دشت توس در محلی به نام « سنگ بست » که بر سر چهارراه استراتژیک نیشابور به هرات و توس و سرخس و مرو قرار دارد ،*رباطی ساخت و در میان همان رباط « گورجایی » برای خویش ساخته بود . او در حدود سال 419 تا 420 که در گذشت در همان محل مدفون گشت . بنای گور ارسلان یکی از معدود ابنیه برجامانده از عصر غزنویان در ایران است.
آرامگاه نادر - مشهد آرامگاه نادر شاه افشار یکی از مقتدرترین پادشاهان ایرانی در ماه شوال سال 1148 ه.ق به سلطنت رسید و در جمادی الثانی 1160 ه.ق به دست افراد قزلباش در فتح آباد قوچان کشته شد
. آرامگاه نادر شاه که در چهارراه شهدا میان باغ مصفائی بنا شده است ، توسط انجمن آثار ملی در سال 1338 هجری شمسی ساخته شد و مجسمه نادر در حالی که سوار بر اسبی است و تبرزینی در دست دارد بر بالای آرامگاه او نصب گردیده است . این مجسمه توسط هنرمند ایرانی ابوالحسن صدیقی در ایتالیا ساخته شده است. ارتفاع مجسمه 5متر ،*و وزن تقریبی آن حدود 14000 کیلوگرم است . در داخل آرامگاه موزه ای وجود دارد که اسلحه ، کلاه خود ،*زره و لوازم رزمی زمان نادر که شامل 130نوع اسلحه آن زمان است در آن نگهداری می شود
آرامگاه کمال الملک - نیشابور
. آرامگاه نادر شاه که در چهارراه شهدا میان باغ مصفائی بنا شده است ، توسط انجمن آثار ملی در سال 1338 هجری شمسی ساخته شد و مجسمه نادر در حالی که سوار بر اسبی است و تبرزینی در دست دارد بر بالای آرامگاه او نصب گردیده است . این مجسمه توسط هنرمند ایرانی ابوالحسن صدیقی در ایتالیا ساخته شده است. ارتفاع مجسمه 5متر ،*و وزن تقریبی آن حدود 14000 کیلوگرم است . در داخل آرامگاه موزه ای وجود دارد که اسلحه ، کلاه خود ،*زره و لوازم رزمی زمان نادر که شامل 130نوع اسلحه آن زمان است در آن نگهداری می شود
آرامگاه کمال الملک - نیشابور
محمد غفاری (کمال الملک) ار هنرمندان بنام عصر قاجار است که ظهور او در عرصه نگارگری با ابداعات و نوآوری*های او در سبک و روش، فصل تازه ای را در بخش هنرهای تجسمی ایران گشود
وی با کشیدن تابلو تالار آیینه از سوی ناصر الدین شاه به کمال الملک ملقب شد
آرامگاه کمال الملک در جوار آرامگاه عطار نیشابوری و در میان باغی در حومه شهر نیشابور واقع است و در سمت غرب آرامگاه خیام و به فاصله دو کیلومتری از آن واقع است. طراح این بنای یادبود هوشنگ سیحون است.
این بنا در نقشه از دو مدول (پیمون) مربعی شکل تشکیل شده است و مستطیلی با تناسب 1 بر 2 را می*سازند. اضلاع مربع در نما با یک قوس نیم دایره خود نمایی می کنند؛ حجم بنا از قوس*هایی متقاطع که بر روی اقطار مربع زده شده اند پدید آمده که این فوسهای متقاطع، "تاق*های چهاربخش" را که در معماری سنتی ایران بسیار دیده شده اند را تداعی می کنند و احتمالا منبع الهام طراح نیز بوده است. طراح با بهره*گیری خلاقانه از قوس و با پیچشی که در ایده کلی آن ایجاد کرده، به نتیجه*ای ظاهرا متفاوت با هندسه ای پیچیده دست یافته است. این طرح مبتکرانه به مدد سازه پوسته*ای بتنی اجرا شده است.
در بنای یادبود کمال الملک دو نوع قوس به شرح زیر دیده می شود.
شش قوس نیم دایره نما که نسبت دهانه به ارتفاع آنها 1 به 2/1 است، چهار قوس متقاطع که بر روی اقطار دیده می شوند.... لازم به ذکر است که در پایین قوس*های اصلی نما از روبرو دو قوس کوتاه*تر نیز وجود دارند که در واقع تلاقی قوس*های متقاطع هستند. شاید بتوان گفت حجم کلی بنا از پوسته*ای سه بعدی در فضا حاصل آمده است که در یک حرکت نرم دو نوع قوس یاد شده را به هم پیوند می دهند.
این قوسها و پوشش آنها در بالا، اشکال هندسی مخروطی شکلی را بوجود آورده*اند که ابتکاری هندسی بوده، اوج خلاقیت معماری را در بهره*گیری از عناصر معماری سنتی ایران در ترکیبی جدید و موزون نشان می*دهد. در این بنا نیز همانند آرامگاه خیام هندسه نقشی شایان توجه دارد و پیوند عمیق این بنا را با نظام معماری ایرانی برقرار کرده است.
تزیینات استفاده شده برای آرامگاه کمال الملک کاشی معرق است که نقوش آنها بسیار هنرمندانه بر روی سطوح منحنی نما بکار گرفته شده*اند و به سمت خط تقارن قوس*ها این نقوش کوچک و کوچکتر می*شوند. به گفته طراح، کاشی معرق، معماری کاشان یعنی محل زادگاه کمال الملک را یادآور می شود.
فرم کلی بنا و تزیینات و همچنین رنگ کاشی ها، هارمونی بس عجیب با بنای مجاور یعنی آرامگاه عطار دارد، بطوریکه شاید بازدید کننده در بدو ورود به باغ و در نگاه اول آندو را دو جزء از یک بنا درک کند!
سنگ مزار کمال الملک همچون سایر سنگ*های مزاری که سیحون در آرامگاه ظهیرالدوله تهران طراحی کرده است، یکپارچه از سنگ گرانیت و با بافت خشن بوده، در قسمت بالای سنگ که مرتفع و زاویه دار تراشیده شده است، نقش برجسته*ای از کمال الملک توسط شاگرد ایشان مرحوم استاد ابوالحسن صدیقی حجاری گردیده است
وی با کشیدن تابلو تالار آیینه از سوی ناصر الدین شاه به کمال الملک ملقب شد
آرامگاه کمال الملک در جوار آرامگاه عطار نیشابوری و در میان باغی در حومه شهر نیشابور واقع است و در سمت غرب آرامگاه خیام و به فاصله دو کیلومتری از آن واقع است. طراح این بنای یادبود هوشنگ سیحون است.
این بنا در نقشه از دو مدول (پیمون) مربعی شکل تشکیل شده است و مستطیلی با تناسب 1 بر 2 را می*سازند. اضلاع مربع در نما با یک قوس نیم دایره خود نمایی می کنند؛ حجم بنا از قوس*هایی متقاطع که بر روی اقطار مربع زده شده اند پدید آمده که این فوسهای متقاطع، "تاق*های چهاربخش" را که در معماری سنتی ایران بسیار دیده شده اند را تداعی می کنند و احتمالا منبع الهام طراح نیز بوده است. طراح با بهره*گیری خلاقانه از قوس و با پیچشی که در ایده کلی آن ایجاد کرده، به نتیجه*ای ظاهرا متفاوت با هندسه ای پیچیده دست یافته است. این طرح مبتکرانه به مدد سازه پوسته*ای بتنی اجرا شده است.
در بنای یادبود کمال الملک دو نوع قوس به شرح زیر دیده می شود.
شش قوس نیم دایره نما که نسبت دهانه به ارتفاع آنها 1 به 2/1 است، چهار قوس متقاطع که بر روی اقطار دیده می شوند.... لازم به ذکر است که در پایین قوس*های اصلی نما از روبرو دو قوس کوتاه*تر نیز وجود دارند که در واقع تلاقی قوس*های متقاطع هستند. شاید بتوان گفت حجم کلی بنا از پوسته*ای سه بعدی در فضا حاصل آمده است که در یک حرکت نرم دو نوع قوس یاد شده را به هم پیوند می دهند.
این قوسها و پوشش آنها در بالا، اشکال هندسی مخروطی شکلی را بوجود آورده*اند که ابتکاری هندسی بوده، اوج خلاقیت معماری را در بهره*گیری از عناصر معماری سنتی ایران در ترکیبی جدید و موزون نشان می*دهد. در این بنا نیز همانند آرامگاه خیام هندسه نقشی شایان توجه دارد و پیوند عمیق این بنا را با نظام معماری ایرانی برقرار کرده است.
تزیینات استفاده شده برای آرامگاه کمال الملک کاشی معرق است که نقوش آنها بسیار هنرمندانه بر روی سطوح منحنی نما بکار گرفته شده*اند و به سمت خط تقارن قوس*ها این نقوش کوچک و کوچکتر می*شوند. به گفته طراح، کاشی معرق، معماری کاشان یعنی محل زادگاه کمال الملک را یادآور می شود.
فرم کلی بنا و تزیینات و همچنین رنگ کاشی ها، هارمونی بس عجیب با بنای مجاور یعنی آرامگاه عطار دارد، بطوریکه شاید بازدید کننده در بدو ورود به باغ و در نگاه اول آندو را دو جزء از یک بنا درک کند!
سنگ مزار کمال الملک همچون سایر سنگ*های مزاری که سیحون در آرامگاه ظهیرالدوله تهران طراحی کرده است، یکپارچه از سنگ گرانیت و با بافت خشن بوده، در قسمت بالای سنگ که مرتفع و زاویه دار تراشیده شده است، نقش برجسته*ای از کمال الملک توسط شاگرد ایشان مرحوم استاد ابوالحسن صدیقی حجاری گردیده است
آرامگاه شیخ بهائی - مشهد بهاء*الدین محمد عاملی» معروف« شیخ بهایی » *به سال 935 ه . ق رد بلعبک لبنان متولد شد
. در هفت سالگی با پدرش به ایران آمد . وی مدتی وزیر «شاه عباس » صفوی بود ،* در سیاست وفرهنگ ایران نقش بسیار مهمی داشت . از این دانشمند تالیفات متعددی به جا مانده است . نسبت «شیخ بهایی »* به «*حارث حمدانی » از صحابه معروف حضرت علی (ع) می رسد . مقبره این دانشمند بین صحن امام و صحن آزادی ،*و در جایی که پیشتر محل تدریس اوبوده قراردارد . شیخ بهایی در سال1030 ه . ق در گذشته است
امام زاده سید مرتضی - کاشمر
. در هفت سالگی با پدرش به ایران آمد . وی مدتی وزیر «شاه عباس » صفوی بود ،* در سیاست وفرهنگ ایران نقش بسیار مهمی داشت . از این دانشمند تالیفات متعددی به جا مانده است . نسبت «شیخ بهایی »* به «*حارث حمدانی » از صحابه معروف حضرت علی (ع) می رسد . مقبره این دانشمند بین صحن امام و صحن آزادی ،*و در جایی که پیشتر محل تدریس اوبوده قراردارد . شیخ بهایی در سال1030 ه . ق در گذشته است
امام زاده سید مرتضی - کاشمر
در دامنه کوه*های شمالی و در فاصله 5 کیلومتری مرکز شهر کاشمر ، آرامگاه سید مرتضی (ع)، فرزند موسی بن جعفر (ع) واقع شده است.
ساختمان آن، در گذشته*ای نه چندان دور ، توسط مردم ساخته شده است و بعدها توسط یکی از افراد نیکوکار و خیر کاشمری ، بنای عظیمی به جای ساختمان قبلی آن احداث شده است. در دهه اخیر اداره اوقاف این شهرستان تغییرات اساسی در این بنا به وجود آورد که کاشی کاری گلدسته*ها ،* ایوان ، گنبد و هم چنین سفال*کاری نمای بیرونی آرامگاه و زایرسرا و غیره از آن جمله هستند. قسمت عمده تفرجگاه طبیعی پیرامون امام زاده ، در دامنه کوه قرار گرفته است و به وسیله دو دیوار به طرز زیبایی درخت*کاری و گل کاری شده است. آبشاری نیز از بالای دیواره بالا به دیواره پایین سرازیر است که پس از آن به استخر بزرگی می*ریزد. بر بالای دامنه ، رستورانی آماده پذیرایی از میهمانان امام زاده می*باشد. اخیراً در کنار این مجموعه ، شهرک بازی و تعداد زیادی فروشگاه و زایرسرای زیبایی جهت اقامت زایران احداث شده است
ساختمان آن، در گذشته*ای نه چندان دور ، توسط مردم ساخته شده است و بعدها توسط یکی از افراد نیکوکار و خیر کاشمری ، بنای عظیمی به جای ساختمان قبلی آن احداث شده است. در دهه اخیر اداره اوقاف این شهرستان تغییرات اساسی در این بنا به وجود آورد که کاشی کاری گلدسته*ها ،* ایوان ، گنبد و هم چنین سفال*کاری نمای بیرونی آرامگاه و زایرسرا و غیره از آن جمله هستند. قسمت عمده تفرجگاه طبیعی پیرامون امام زاده ، در دامنه کوه قرار گرفته است و به وسیله دو دیوار به طرز زیبایی درخت*کاری و گل کاری شده است. آبشاری نیز از بالای دیواره بالا به دیواره پایین سرازیر است که پس از آن به استخر بزرگی می*ریزد. بر بالای دامنه ، رستورانی آماده پذیرایی از میهمانان امام زاده می*باشد. اخیراً در کنار این مجموعه ، شهرک بازی و تعداد زیادی فروشگاه و زایرسرای زیبایی جهت اقامت زایران احداث شده است
آرامگاه شیخ حر عاملی - مشهد وی یکی از دانشمندان معروف شیعی است که کتاب معروف «وسائل الشیعه » از او می باشد
مقبره وی در صحن انقلاب واقع است . شیخ حر عاملی از نوادگان حر بن یزید ریاحی است که به سال 1033ه.ق در جبل عامل لبنان متولد و پس از آمدن به ایران مدتی در اصفهان مقیم شد و مورد احترام سلاطین صفوی قرار گرفت ،* سپس به مشهد آمد و 26سال در این شهر شیخ الاسلام و مدرس و مفتی بود .او در 1104ه.ق فوت کرد و جسد وی را در سرداب یکی از صفه های شمال شرقی ، نزدیک مدرسه میرزا جعفر دفن کردند .
اخلمد - مشهد اخلمد در مسیر جاده مشهد قوچان و به فاصله 84 کیلومتری مشهد واقع شده فاصله جاده فرعی آن تا جاده آسیایی حدود 16 کیلومتر است
در انتهای رودخانه پر آب آن دو آبشار وجود دارد که ارتفاع یکی از آنها 23 متر است . از روستای اخلمد تا آبشار حدود 3 کیلومتر فاصله است که این مسیر را باید پیاده طی نمود.
آبشار اخلمد دیواره های عمودی و بلند کوههای آن ،*هوای پاکیزه و ییلاقی ،*و انواع میوه های گیلاس و سیب درختی آن مشهور است . در مدخل دره اخلمد بندی است که به همت و یا در زمان بایسنغر میرزای تیموری فرزند شاهرخ و حاکم توس در نیمه اول سده نهم ساخته شده است . باغات فراوان و میوه های آن مخصوصا سیب اخلمد معروف است
مقبره وی در صحن انقلاب واقع است . شیخ حر عاملی از نوادگان حر بن یزید ریاحی است که به سال 1033ه.ق در جبل عامل لبنان متولد و پس از آمدن به ایران مدتی در اصفهان مقیم شد و مورد احترام سلاطین صفوی قرار گرفت ،* سپس به مشهد آمد و 26سال در این شهر شیخ الاسلام و مدرس و مفتی بود .او در 1104ه.ق فوت کرد و جسد وی را در سرداب یکی از صفه های شمال شرقی ، نزدیک مدرسه میرزا جعفر دفن کردند .
اخلمد - مشهد اخلمد در مسیر جاده مشهد قوچان و به فاصله 84 کیلومتری مشهد واقع شده فاصله جاده فرعی آن تا جاده آسیایی حدود 16 کیلومتر است
در انتهای رودخانه پر آب آن دو آبشار وجود دارد که ارتفاع یکی از آنها 23 متر است . از روستای اخلمد تا آبشار حدود 3 کیلومتر فاصله است که این مسیر را باید پیاده طی نمود.
آبشار اخلمد دیواره های عمودی و بلند کوههای آن ،*هوای پاکیزه و ییلاقی ،*و انواع میوه های گیلاس و سیب درختی آن مشهور است . در مدخل دره اخلمد بندی است که به همت و یا در زمان بایسنغر میرزای تیموری فرزند شاهرخ و حاکم توس در نیمه اول سده نهم ساخته شده است . باغات فراوان و میوه های آن مخصوصا سیب اخلمد معروف است
بند شش طراز - كاشمر این سد در 25 کیلومتری غرب کاشمر قرار گرفته و از جاده اصلی در حدود 5 کیلومتری فاصله دارد
در خصوص تاریخ ساخت سد ، اطلاع دقیقی در دست نیست ؛ اما با توجه به روایت*های مختلف و هم*چنین شیوه ساختمانی سد که با دیگر سدهای منطقه از لحاظ آبگیری متفاوت است ، به نظر می*رسد که از آثار دوره غزنوی باشد. دیواره سد از سنگ شکسته رودخانه و ملات آهکی ساخته شده است . طبقات رویی سد سست شده ؛ ولی طبقات زیرین آن بسیار سخت است. شیوه آبگیری از این بند ، با سایر بندهای قدیمی اختلاف دارد. در طرف «سرآب» ، دو برج آبگیر در مجاورت یکدیگر در بدنه سد قرار دارد که آب از پایین یک برج داخل شده و به وسیله مجرایی افقی وارد چاه دیگر می*شود و از آنجا به خارج جاری می*شود. ظاهراً این نوع آبگیری،* شیوه قدیمی*تری بوده که با سایر سدها تفاوت فاحشی دارد. آب*های طغیانی رودخانه ظاهراً از روی سد عبور می*کرده و به بستر رودخانه می*ریخته است و شاید همین مسأله باعث شکستن بخش پایینی سد شده است. طول تاج این سد 35 و ارتفاع آن حدود 25 متر است و از نظر ساختمانی، از نوع سدهای وزنی است. ظرفیت مخزن سد را می*توان در حدود 2 میلیون متر مکعب تخمین زد که بخشی از آن با رسوبات رودخانه*ای انباشته شده است. در صورت تعمیر سد می*توان از آن بهره برداری کرد. از جمله ویژگی*های جالب توجه سد شش طراز ، آب پخشان آن است که به فاصله 5 کیلومتری جنوب آن قرار دارد. این آب پخشان که با مصالح بنایی ساخته شده است ، آب خروجی از سد را به شش قسمت مساوی تقسیم کرده و از طریق کانال*هایی به جهات مختلف انتقال می*دهد. از این آب*ها، پنج روستای فرده، حسین آباد، کندر، ارقا و جابوس استفاده می*کنند؛ ده کندر از دو نهر حق آبه می*برد. ظاهراَ وجه تسمیه شش طراز نیز به جهت همین آب پخشان است
برج تاریخی علی آباد - کاشمر
در خصوص تاریخ ساخت سد ، اطلاع دقیقی در دست نیست ؛ اما با توجه به روایت*های مختلف و هم*چنین شیوه ساختمانی سد که با دیگر سدهای منطقه از لحاظ آبگیری متفاوت است ، به نظر می*رسد که از آثار دوره غزنوی باشد. دیواره سد از سنگ شکسته رودخانه و ملات آهکی ساخته شده است . طبقات رویی سد سست شده ؛ ولی طبقات زیرین آن بسیار سخت است. شیوه آبگیری از این بند ، با سایر بندهای قدیمی اختلاف دارد. در طرف «سرآب» ، دو برج آبگیر در مجاورت یکدیگر در بدنه سد قرار دارد که آب از پایین یک برج داخل شده و به وسیله مجرایی افقی وارد چاه دیگر می*شود و از آنجا به خارج جاری می*شود. ظاهراً این نوع آبگیری،* شیوه قدیمی*تری بوده که با سایر سدها تفاوت فاحشی دارد. آب*های طغیانی رودخانه ظاهراً از روی سد عبور می*کرده و به بستر رودخانه می*ریخته است و شاید همین مسأله باعث شکستن بخش پایینی سد شده است. طول تاج این سد 35 و ارتفاع آن حدود 25 متر است و از نظر ساختمانی، از نوع سدهای وزنی است. ظرفیت مخزن سد را می*توان در حدود 2 میلیون متر مکعب تخمین زد که بخشی از آن با رسوبات رودخانه*ای انباشته شده است. در صورت تعمیر سد می*توان از آن بهره برداری کرد. از جمله ویژگی*های جالب توجه سد شش طراز ، آب پخشان آن است که به فاصله 5 کیلومتری جنوب آن قرار دارد. این آب پخشان که با مصالح بنایی ساخته شده است ، آب خروجی از سد را به شش قسمت مساوی تقسیم کرده و از طریق کانال*هایی به جهات مختلف انتقال می*دهد. از این آب*ها، پنج روستای فرده، حسین آباد، کندر، ارقا و جابوس استفاده می*کنند؛ ده کندر از دو نهر حق آبه می*برد. ظاهراَ وجه تسمیه شش طراز نیز به جهت همین آب پخشان است
برج تاریخی علی آباد - کاشمر
در روستای علی آباددر 42 کیلومتری کاشمر، بنایی بر روی قلعه*ای به نام کوشک ساخته شده است . معماری این مناره آجری به شیوه برج رادکان قوچان است.
شکل مناره مانند برجی است که منظره خارجی آن از چهل و هشت ترک آجری تشکیل شده است و دوازده قالب آجری مزین به اشکال لوزی دارد. در حد فاصل ستون*های بدنه برج و گنبد آن تزیینات قطارسازی با کاشی*هایی به رنگ فیروزه*ای تعبیه شده است. گنبد آجری آن مخروطی شکل و دو پوشه است. پوشش اول دارای روزنی است که نور را به داخل بنا هدایت می*کند ، پوشش دوم بسیار بلندتر از پوشش نخستین است. در بالای گوشواره مقرنس کاری زیر گنبد ، شیارهایی باریک و با انتهایی پهن*تر وجود دارد. این شیارها بیست و چهار عدد می*باشند. ارتفاع گنبد بنا 18 متر است و شکل داخلی آن ، 8 گوش است . محیط داخلی آن 22 متر و محیط خارجی آن 442 متر است . زمان ساخت این مناره را در مقایسه با میل رادکان در حدود قرن هفتم هجری قمری می*دانند. سر در برج به شکل ایوان اتاق داری است که در اصل دارای کتیبه*ای بوده است. در سطح فوقانی میان حجره*های طبقه دوم ، آثار گچبری وجود دارد و اکنون قسمت مختصری از آن باقی مانده است . این اثربا شماره 127 در زمره آثار تاریخی به ثبت رسیده است.
خواجه مراد - مشهد
شکل مناره مانند برجی است که منظره خارجی آن از چهل و هشت ترک آجری تشکیل شده است و دوازده قالب آجری مزین به اشکال لوزی دارد. در حد فاصل ستون*های بدنه برج و گنبد آن تزیینات قطارسازی با کاشی*هایی به رنگ فیروزه*ای تعبیه شده است. گنبد آجری آن مخروطی شکل و دو پوشه است. پوشش اول دارای روزنی است که نور را به داخل بنا هدایت می*کند ، پوشش دوم بسیار بلندتر از پوشش نخستین است. در بالای گوشواره مقرنس کاری زیر گنبد ، شیارهایی باریک و با انتهایی پهن*تر وجود دارد. این شیارها بیست و چهار عدد می*باشند. ارتفاع گنبد بنا 18 متر است و شکل داخلی آن ، 8 گوش است . محیط داخلی آن 22 متر و محیط خارجی آن 442 متر است . زمان ساخت این مناره را در مقایسه با میل رادکان در حدود قرن هفتم هجری قمری می*دانند. سر در برج به شکل ایوان اتاق داری است که در اصل دارای کتیبه*ای بوده است. در سطح فوقانی میان حجره*های طبقه دوم ، آثار گچبری وجود دارد و اکنون قسمت مختصری از آن باقی مانده است . این اثربا شماره 127 در زمره آثار تاریخی به ثبت رسیده است.
خواجه مراد - مشهد
هرثمه بن اعین» مشهور به خواجه مراد از یاران امام رضا (ع) بوده است که در سال 210 ه. ق وفات یافته است
اکنون مقبره وی در 14 کیلومتری جنوب شرقی مشهد در بلندیهای مشرف بر بینالود قرار گرفته است . حاج محمد علی درویش ملقب به نور علیشاه این محل را در زمان معاصر ساخته و هم تحت مراقبت و حفاظت خود قرارداده . و تعمیر نموده است .وی با این کار موجبات رفاه مسافرین را فراهم آورد . این بنا اکنون توسط اداره اوقاف و امور خیریه خراسان اداره می شود .
اکنون مقبره وی در 14 کیلومتری جنوب شرقی مشهد در بلندیهای مشرف بر بینالود قرار گرفته است . حاج محمد علی درویش ملقب به نور علیشاه این محل را در زمان معاصر ساخته و هم تحت مراقبت و حفاظت خود قرارداده . و تعمیر نموده است .وی با این کار موجبات رفاه مسافرین را فراهم آورد . این بنا اکنون توسط اداره اوقاف و امور خیریه خراسان اداره می شود .
خواجه اباصلت - مشهد اباصلت هروی » مشهور به «خواجه اباصلت » خادم حضرت رضا (ع) بوده است ،* وفات خواجه را سال 236 ه. ق نوشته اند
. آرامگاه وی در کنار جاده مشهد ،* فریمان در فاصله 10 کیلومتری مشهد واقع شده است . این بنا را هم حاج محمد علی درویش احداث کرده است که اینکه توسط اداره اوقاف و امور خیریه خراسان اداره می شود .
خواجه ربیع - مشهد در شمال غربی مشهد در انتهای خیابان خواجه ربیع آرامگاه با شکوه خواجه ربیع واقع است. نام خواجه ربیع در تاریخ (ربیع بن خثیم) است
وی از اصحاب پیغمیر اسلام و نیز از سرداران سپاه 11 حضرت علی (ع) بوده است.
این بنا به توصیة شیخ بهایی به شاه عباس صفوی* در نیمة اول قرن هجری ساخته شد. طرح آرامگاه در نمای بیرونی هشت ضلعی و در درون چهار ایوانی است. از انتهای ایوانهای اضلاع بزرگ راهروهایی به درون باز شده اند. بر فراز بنا گنبد فیروزه ای رنگ قرار گرفته است که ارتفاع گنبد تا کف 18 متر می باشد. بقعة خواجه ربیع از نظر هنری نیز جایگاه والایی دارد زیرا کاربرد کاشی های الوان در نمای خارجی، نقاشی های طلایی رنگ بر رویة دیوارة داخلی و نیز دو کتیبه به خط (علیرضا عباسی) در سالهای 1026 و 1029 هـ.ق جلوة خاصی به آن بخشیده است. کاشی کاری بنا از نوع یک رنگ و معرق و زیر رنگی است که نقش های زیبای هنری و گیاهی و کتیبه ها را شکل داده اند. آرامگاه خواجه ربیع یکی از ابنیة زیبا. دیدنی و متبرک است که به همین علل همه وقت مورد توجه و مراجعه اهالی مشهد و زائران و مسافرانی است که به مشهد مشرف می شوند
. آرامگاه وی در کنار جاده مشهد ،* فریمان در فاصله 10 کیلومتری مشهد واقع شده است . این بنا را هم حاج محمد علی درویش احداث کرده است که اینکه توسط اداره اوقاف و امور خیریه خراسان اداره می شود .
خواجه ربیع - مشهد در شمال غربی مشهد در انتهای خیابان خواجه ربیع آرامگاه با شکوه خواجه ربیع واقع است. نام خواجه ربیع در تاریخ (ربیع بن خثیم) است
وی از اصحاب پیغمیر اسلام و نیز از سرداران سپاه 11 حضرت علی (ع) بوده است.
این بنا به توصیة شیخ بهایی به شاه عباس صفوی* در نیمة اول قرن هجری ساخته شد. طرح آرامگاه در نمای بیرونی هشت ضلعی و در درون چهار ایوانی است. از انتهای ایوانهای اضلاع بزرگ راهروهایی به درون باز شده اند. بر فراز بنا گنبد فیروزه ای رنگ قرار گرفته است که ارتفاع گنبد تا کف 18 متر می باشد. بقعة خواجه ربیع از نظر هنری نیز جایگاه والایی دارد زیرا کاربرد کاشی های الوان در نمای خارجی، نقاشی های طلایی رنگ بر رویة دیوارة داخلی و نیز دو کتیبه به خط (علیرضا عباسی) در سالهای 1026 و 1029 هـ.ق جلوة خاصی به آن بخشیده است. کاشی کاری بنا از نوع یک رنگ و معرق و زیر رنگی است که نقش های زیبای هنری و گیاهی و کتیبه ها را شکل داده اند. آرامگاه خواجه ربیع یکی از ابنیة زیبا. دیدنی و متبرک است که به همین علل همه وقت مورد توجه و مراجعه اهالی مشهد و زائران و مسافرانی است که به مشهد مشرف می شوند
نظرات شما عزیزان:
تاریخ: شنبه 10 تير 1391برچسب:مشهد,خراسان رضوی,خراسان,موزه,موزه ی نادری,موزه ی اب,موزه اب,موزه توس,موزهی توس,موزه علوم و تاریخ طبیعی,علوم,تاریخ,طبیعی,مرقد امام,مرقد,مرقد امام رضا ع,مرقد امام رضا,ضریح مطهر,ضریح,روضه,روضه منوره,منوره,روضه منوره ضریح,مسجد,مسجد گوهر شاد,نقارخانه,چشمه ی گیلاس,گلسب,هارونیه,خانقاه غزالی,گنبد سبز,گنبد,ارمگاه, ارامگاه شیخ فخرالدین عطار نشابوری,عطار نشابوری,فخرالدین,نشابور,ارامگاه فردوسی,فردوسی,ارام گاه نادر,نادر,ارامگاه کمال الملک,کمال الملک,ارمگاه شیخ بهایی,شیخ بهایی,امام زاده, امام, امام زاده سید مرتضی,سید مرتضی,سید, مرتضی,کاشمر,ارامگاه شیخ حر عاملی,شیخ حر عاملی,حر عاملی,اخلمد,بند,بند شش,بند شش طراز,طراز,برج,برج تاریخی,تاریخی,علی اباد,برج تاریخی علی اباد,خواجه,خواجه مراد,مراد,خواجه اباصلت,ابا صلت,خواجه اباسلت,خواجه ربیع,ربیع,مشهد,
ارسال توسط علی جهانی
آخرین مطالب
<-PollName->
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
